„Edeljude” i cudowne ocalenie — przypadek bliskiej relacji Adolfa Hitlera z żydowskim lekarzem Eduardem Blochem (1872-1945)

What kind of relationships had Dr. Eduard Bloch, with the creator of the ephemeral ‘Aryan’ empire? How did this humble provincial doctor get Hitler’s recognition and even gratitude? Should we sought the sources of antisemitism of the German leader in the tragic circumstances of this relationship? Dr. Eduard Bloch treated Hitler’s mother, caring her to the very end. The future Führer never forgot the sacrifice of the Jewish doctor, and after coming to power surrounded him and his whole family with care and protection. This refutes the old risky thesis about Bloch as a subconscious catalyst of Hitler’s antisemitism. The roots of Hitler’s antisemitism should rather be sought in the atmosphere of the era — ‘scientific’ literature, journalism — from studies with scientific ambitions to leaflets. Finally, biographical threads and personal resentment cannot be ruled out here. There is no simple and straightforward answer.

Jakie relacje łączyły doktora Eduarda Blocha z twórcą efemerycznego „aryjskiego” imperium? W jaki sposób ten skromny prowincjonalny lekarz zdobył uznanie, a nawet wdzięczność Hitlera? Czy źródeł antysemityzmu „wodza” Niemiec należy szukać w tragicznych okolicznościach związanych z tą znajomością? Doktor Eduard Bloch leczył matkę Hitlera, z oddaniem opiekując się chorą aż do ostatnich chwil jej życia. Przyszły Führer nigdy nie zapomni poświęcenia żydowskiego lekarza, i po dojściu do władzy otoczy Blocha oraz całą jego rodzinę opieką. Pozwala to odrzucić dawną ryzykowną tezę o doktorze Blochu jako podświadomym katalizatorze antysemityzmu Hitlera. Korzeni uprzedzeń etnicznych dyktatora należy szukać raczej w klimacie epoki – literaturze „naukowej”, publicystyce – od poważnych opracowań o ambicjach naukowych po pisma ulotne. Wreszcie, nie można wykluczyć tu wątków biograficznych, osobistych urazów. Nie ma tutaj prostej i jednoznacznej odpowiedzi.