System ochrony instytucjonalnej – bezpieczeństwo banków spółdzielczych i prywatne wsparcie dla instytucji publicznych

Kryzys subprime był podstawą do wprowadzenia nowych regulacji ostrożnościowych dla banków, wśród których możemy wyróżnić Rozporządzenie CRR, Dyrektywy BRR oraz DGS. Regulacje te określiły ramy funkcjonowania m.in. zrzeszeń banków spółdzielczych. W praktyce oznaczało to konieczność stworzenia mechanizmów solidarnościowych i konsolidację grup spółdzielczych lub stworzenie systemów ochrony instytucjonalnej. W Polsce zrzeszenia banków spółdzielczych stworzyły w 2015 roku systemy ochrony instytucjonalnej. Na przykładzie jednego z systemów ochrony instytucjonalnej – Systemu Ochrony Zrzeszenia Banku Polskiej Spółdzielczości autor przedstawia jak mechanizmy solidarnościowe systemów ochrony instytucjonalnej chronią banki spółdzielcze przed upadłością, co jednocześnie chroni deponentów przed utratą środków, a tzw. organ uporządkowanej restrukturyzacji oraz instytucję gwarantującą depozyty przed wydatkowaniem środków publicznych. Narzędzia, które posiada SOZ BPS zawierają szeroki zakres działań - od zaleceń ograniczenia ryzyka, poprzez wdrożenie procesu naprawczego w ramach grupowego plany naprawy po pomoc finansową. W tym kontekście powstanie i funkcjonowanie systemów ochrony instytucjonalnej można rozpatrywać jako działalność komplementarną do procesu resolution and recovery wdrożonego w UE. SOZ BPS w swojej dotychczasowej działalności spotkał się z 6 przypadkami, kiedy fundusze własne jego członków spadły poniżej 0 lub było istotne zagrożenie straty na poziomie przekraczającej wysokość funduszy własnych. Każdorazowo SOZ BPS przeprowadził skuteczny proces udzielenia pomocy finansowej i wsparcia połączenia tych instytucji z innymi członkami systemu ochrony instytucjonalnej. Takie działania pozwoliły uchronić wszystkie środki tych banków, zarówno depozyty niegwarantowane, udziały kapitałowe, jak i wypłatę depozytów gwarantowanych przez ten system. Dla sprawnego funkcjonowania systemów ochrony instytucjonalnej i możliwości ograniczenia ryzyka systemowego w grupie banków spółdzielczych konieczne jest utrzymanie obecnych regulacji dających szereg benefitów związanych z funkcjonowaniem takiej grupy, a także umożliwienie tworzenia mechanizmów pomocowych, z których udzielana może być pomoc finansowa pozwalająca uniknąć likwidacji banku lub jego przymusowej restrukturyzacji.

The subprime crisis was the basis for the introduction of new prudential regulations for banks, including the CRR Regulation, the BRR Directive and the DGS Directive. These regulations defined the framework for the functioning of, among others, affiliations of cooperative banks. In practice, this meant the obligation to create solidarity mechanisms and consolidate cooperative groups or create institutional protection schemes. In Poland, affiliations of cooperative banks created institutional protection schemes in 2015. Using the example of one of the institutional protection schemes - SOZ BPS, the author presents how solidarity mechanisms of institutional protection scheme protect cooperative banks against bankruptcy. Institutional protection allows to protect the bank against bankruptcy, which at the same time protects depositors against the loss of their funds, and the resolution authority and the deposit guarantee institution against the use of public funds. The tools available to SOZ BPS include a wide range of activities, from risk reduction recommendations/instructions, through the implementation of the recovery process as part of a group recovery plan, to financial assistance. In this context, the creation and functioning of institutional protection schemes can be considered as a complementary activity to the resolution and recovery regime. In its current operations, SOZ BPS has encountered 6 cases when its members' own funds fell below 0 or there was a significant threat of loss exceeding the amount of own funds. Each time, SOZ BPS carried out 77 an effective process of providing financial assistance and supporting the merger of these institutions with other members of the institutional protection scheme. Such actions allowed to protect all funds of these banks, both non-guaranteed deposits, capital instruments, and the payment of guaranteed deposits by the relevant DGS. For the efficient functioning of institutional protection schemes and the possibility of limiting systemic risk in a group of cooperative banks, it is necessary to maintain the current regulations providing waivers and derogations for members of such a group, as well as to enable the creation of aid mechanisms from which financial assistance may be granted to avoid the bank's liquidation or resolution process.