A Strange New Harmony: A Posthumanist Utopia in J. G. Ballard’s Crystal World

J.G. Ballard’s novel The Crystal World (1966) has been commonly read as a futuristic vision of an apocalypse—a dystopian ending of the human and biological universe precipitated by an unknown and lethal virus that causes climate disturbances and the ensuing crystallisation and freezing of biological life. Read over fifty years after its original publication, the novel seems increasingly less fantastic—given the evident climate change—and, perhaps paradoxically, less apocalyptic. The article analyses Ballard’s novel as an example of posthumanist reflection, arguing that the changes it describes may be interpreted as less of an apocalypse and more of a strange new harmony emerging without the decision or influence of man. The resulting new configuration of power unites human beings with nature and establishes a radically different model of relations between man and universe which may be labelled as a posthumanist utopia.

Powieść J. G. Ballarda Kryształowy świat (1966) bywa odczytywana jako futurystyczna wizja apokalipsy—dystopijnego końca ludzkiego i biologicznego świata spowodowanego przez nieznany a śmiertelny wirus przynoszący zmiany klimatyczne, na skutek których następuje krystalizacja i zamrożenie biologicznego życia. Ponad pięćdziesiąt lat po swojej publikacji powieść wydaje się jednak coraz mniej fantastyczna—biorąc pod uwagę ostatnie ewidentne anomalie klimatu—i, paradoksalnie, mniej apokaliptyczna. Artykuł analizuje ją jako przykład posthumanistycznej refleksji, dowodząc, iż opisywane w niej zmiany mogą być interpretowane nie tyle jako zagłada, ile jako nowy ład wyłaniający się bez udziału czy wpływu człowieka. Powstały w ten sposób nowy układ sił włącza człowieka w porządek natury i ustanawia radykalnie inny model stosunków człowiek—świat, który może być określony mianem posthumanistycznego.