Stanowisko władz kościelnych wobec ruchu ludowego w Galicji na przykładzie społecznej i wydawniczej działalności księdza Stanisława Stojałowskiego w latach 1875–1890

Przełom XIX i XX wieku przyniósł na ziemiach polskich poważne zmiany w dziedzinie postaw politycznych i społeczno-religijnych. W sposób szczególny zaznaczyły się one w galicyjskim środowisku chłopskim. Wiązało się to z rozwojem w ostatnim dwudziestopięcioleciu XIX w. na tych terenach ruchu ludowego przy udziale duchowieństwa katolickiego. Ks. Stanisław Stojałowski był wybitnym przedstawicielem tego ruchu. Uczestniczył w powołaniu do istnienia Stronnictwa Chrześcijańsko-Ludowego, założył m.in. Towarzystwo Kółek Rolniczych. Ks. S. Stojałowski doceniając zalety prasy w dziedzinie kształtowania świadomości i postaw społecznych, w 1875 r. objął redakcję „Wieńca” i „Pszczółki”. Te dwa periodyki odegrały istotną rolę w jego akcji ludowej. Nagłaśniane przy ich pomocy niezależne poglądy w kwestiach społecznych i ekonomicznych sprowadziły na niego poważne szykany a także utrudnienia w realizowaniu działalności wydawniczej.

The end of the 19th century and the early years of the 20th brought important changes in political and socio-religious attitudes in Polish society. They were especially noticeable among the peasants of Galicia. This was connected with the development of the peasant movement there in the last decade of the 19th century, with strong encouragement from the clergy. Rev. Stanisław Stojałowski was an important representative of that movement. He took part in the founding of Stronnictwo Chrześcijańsko-Ludowe (The Christian Folk Party); among other things he organized Towarzystwo Kółek Rolniczych (The Society of Agrarian Cooperatives). Understanding the role of press in forming social consciousness and attitudes, he took over the editorship of “Wieniec” (The Garland) and “Pszczółka” (The Bee). These two periodicals played an important role in his activity. The independent opinions on social questions he expessed caused him to be subject of strong opposition and made his editorial and publishing work more difficult.