Zasady weryfikacji i zatwierdzania taryf za zbiorowe zaopatrzenie w wodę i zbiorowe odprowadzanie ścieków – zarys problematyki

The necessity of guaranteed water supply and quality service underlay a legislative decision made to ensure an administrative supervision of that activity. One of the basic instruments of the control is a procedure of handling a tariff of water and sewage rates and charges. Pursuant to the Act of 7 June 2001 on water supply and sewerage treatment service, the revision and approval of tariffs has been vested in individual municipalities, and the regulations governing their activity have practically remained intact since the implementation of the Act, notwithstanding the many problems and doubts that have been arising as to the functioning of public administration organs, administrative courts, or the operations of companies. The paper presents issues related to the revision and approval of tariffs. The key issues that have been analysed include the definition of a tariff and a tariff application, establishing the legal nature of such documents, and the identification of the principles as well as limits of tariff revision performed by a municipality executive body in the process of tariff approval. It also contains de lege ferenda conclusions which point to the need to replace municipality bodies involved in the process with specialised central or regional organs, to ensure participation of a professional and independent regulator, free from the pressures of local politics (maintaining, of course, the ex ante supervision).

Zagwarantowanie powszechnej dostępności, ciągłości i odpowiedniej jakości usług z zakresu zbiorowego zaopatrzenia w wodę i zbiorowego odprowadzania ścieków zdeterminowało decyzję prawodawcy o wprowadzeniu administracyjnej kontroli takiej działalności. Jednym z podstawowych instrumentów ustanowionej kontroli jest wprowadzenie określonej procedury tworzenia przez przedsiębiorstwa wodociągowo-kanalizacyjne taryf zawierających ceny i stawki opłat za wodę i ścieki. Na mocy przepisów Ustawy z dnia 7 czerwca 2001 r. o zbiorowym zaopatrzeniu w wodę i zbiorowym odprowadzaniu ścieków rola weryfikatora i podmiotu zatwierdzającego taryfy została przyznana organom gminy. Przepisy dotyczące postępowania taryfowego w okresie dwunastu lat obowiązywania ustawy, w swej zasadniczej części, uległy jedynie niewielkim modyfikacjom. Mimo to niejednoznaczność tych regulacji wciąż wywołuje liczne wątpliwości i problemy w działaniu organów administracji publicznej, sądów administracyjnych, a także w praktyce przedsiębiorstw. Artykuł stanowi prezentację wybranych zagadnień dotyczących weryfikacji i zatwierdzania taryf. Analizie poddano kilka zasadniczych kwestii, w tym sposób zdefiniowania pojęć „taryfa” i „wniosek taryfowy”, określenie charakteru prawnego tych dokumentów, wskazanie zasad i granic działań weryfikacyjnych organu wykonawczego gminy oraz kwestię autonomii rady gminy w procesie zatwierdzania taryf. Artykuł zawiera również wnioski de lege ferenda, wskazujące na potrzebę zastąpienia organów gminy przez wyspecjalizowany, centralny albo regionalny organ, który w sposób profesjonalny i wolny od lokalnych uwarunkowań politycznych pełniłby rolę regulatora (przy zachowaniu zasady kontroli taryf ex ante).

I. Artykuły

I. Papers