Leszek Zwierzyński, Wczesnoromantyczny rdzeń Mickiewiczowej poezji. Próba ujęcia poetologicznego

Artykuł jest próbą dookreślenia zespołu zjawisk kreujących w „Poezjach” Adama Mickiewicza nowy, romantyczny paradygmat. Opisano, jak w związku z konstytutywnym zdarzeniem ballad – rozerwaniem empirycznej postaci świata – wszystkie istotne fenomeny dzieła (tekstowe, wyobraźniowe, bytowe i podmiotowe), splatają się w gęsty, wielowarstwowy model, generując nowe powiązania i kształty. Z tym zdarzeniowym jądrem ballad wiąże się także wypracowanie osobowego horyzontu etycznego i opartej na nim jednostkowej, romantycznej tożsamości. Jak ukazano, tożsamość taka powstaje zasadniczo w sferze podmiotowej utworu, na poziomie narratora i autora „Ballad i romansów”. Analogiczne zjawiska zbadano w wierszach lirycznych „Poezji”.

The paper is an attempt to disambiguate a set of phenomena forming a new Romantic paradigm in Adam Mickiewicz’s “Poezje” (“Poetry”). It describes the mode in which, in connection with the constitutive occurrence of ballads, namely the breaking of empirical vision of the world, all the crucial (textual, imagery, existential, and subjective) phenomena of the work mingle into a multi-layer model to generate new relations and shapes. This event core of the ballads is also linked with developing a personal ethic horizon and individual romantic identity based on it. The paper reveals that this identity is substantially formed in the subjective sphere of the literary piece, on the level of the narrator and the author of “Ballady i romase” (“Ballads and Romances”). Parallel phenomena are examined in the lyrical pieces of the “Poetry”.