Emocjonalna praca graniczna jako kategoria użyteczna w badaniach relacji pomiędzy pracą zawodową a życiem prywatnym w czasie pandemii COVID-19

Pandemia COVID-19 skomplikowała relacje pomiędzy pracą zawodową a życiem prywatnym. W tym kontekście podjęty został problem badawczy sprowadzający się do zrozumienia dynamiki emocji osób łączących obie sfery życia (zwłaszcza pracujących zawodowo rodziców) oraz zrekonstruowania wzorów ich pracy emocjonalnej. Wychodząc od teorii obszarów granicznych (life-work border theory i boundary theory) autorka proponuje nową kategorię teoretyczną: emocjonalną pracę graniczną oraz związaną z nią perspektywę analizy obszarów przenikania się domeny zawodowej i prywatnej. Podstawą empiryczną artykułu są badania jakościowe (wywiady pogłębione) z kobietami i mężczyznami znajdującymi się w zróżnicowanej sytuacji rodzinnej i pracującymi w małych firmach rodzinnych, korporacjach i organizacjach pozarządowych działających w trybie projektowym. Wnioski z badań dotyczą napięć między sferą zawodową a prywatną oraz wewnątrz każdej z nich, szczególnie wyraźnych w czasie pandemii, lecz stanowiących konsekwencję uniwersalnych mechanizmów społeczno-kulturowych.

The COVID-19 pandemic has intensified the processes complicating work and private life relations. In this context, the author sets out to understand the dynamics of emotions experienced by people who combine both spheres of life (with a focus on working parents) and reconstruct the patterns of their emotional labor. Based on the life-work border theory and boundary theory assumptions, the author proposes a new theoretical category: emotional boundary labor and the related research perspective. The paper’s empirical basis is qualitative research (in-depth interviews) with women and men of various family statuses working in three types of organizations (small family businesses, corporations, and NGOs operating in a project mode). The research results point at the tensions between the professional and private spheres and within each of these domain, notably manifested during a pandemic but resulting from universal socio-cultural mechanisms.