"Układ zamknięty" jako filmowy performatyw

Artykuł ma na celu ukazanie filmu jako „przedmiotu” działającego – wywołującego spory, ustanawiającego nowe przestrzenie konfliktu oraz ujawniającego wiedzę wspólnot interpretacyjnych. W tym celu przywołuję teorię posthumanizmu, będącego jednym z przejawów zwrotu performatywnego w humanistyce. Według niej, społecznych zmian nie da się interpretować bez włączania w proces refleksji przedmiotów nieożywionych, które wyznaczają ramę ludzkiego postępowania i myślenia. Najważniejszą częścią artykułu jest analiza recepcji filmu Układ zamknięty Ryszarda Bugajskiego, na przykładzie której tropię, w jaki sposób film oddziałuje na odbiorców, ustanawia wspólnoty interpretacyjne oraz staje się aktywnym czynnikiem więziotwórczym.

This article shows film as a performing “object”, which induces controversies, establishes new fields of conflicts and discloses knowledge of interpretive communities. For this reason I use theory of posthumanism, what is a part of performative turn in the humanities. The main part of this article is an analysis of The Closed Circuit’s reception. It is an example of how film influences on viewers, establishes interpretative communities and becomes an active agent.