Z Ducha Komizmu. Teoria śmiechu Stanisława Brzozowskiego

Celem artykułu jest analiza teorii śmiechu wywiedzionej przez Stanisława Brzozowskiego z literatury angielskiej (szczególnie George’a Mereditha), a przedstawionej przede wszystkim w rozdziale"Humor i prawo" rozprawy "Legenda Młodej Polski". Istotą humoru, w rozumieniu myśliciela, pozostają antynomia i ruch znaczeń, uaktywniane w kluczowych dla niego pojęciach związanych z kulturą przełomu XIX i XX wieku. Dzięki temu funkcje literackie tej postawy stają się funkcjami poznawczymi, czyli filozoficznymi. Kontekst dla artykułu stanowi filozofia modernistyczna: szczególnie Fryderyka Nietzschego i Henriego Bergsona.

The aim of the article is an analysis of the theory of laughter derived by Stanisław Brzozowski from English literature (especially from George Meredith) and explicated primarily in chapter “Humor i prawo (Humour and Law)” from the treatise “Legenda Młodej Polski (The Legend of Young Poland).” In the thinker’s view, the essence of humour is the antinomy and the movement of meanings activated in the key (for him) notions connected with Polish culture at the turn of the 19th and 20th c. Relatedly, the literary functions of such a stance become cognitive, that is philosophical, functions. The article’s context is modernist philosophy, especially Friedrich Nietzsche’s and Henri Bergson’s.