Demograficzne źródła konfliktu na Kaukazie Północnym

Konflikt na Kaukazie Północnym jest w wyraźny sposób warunkowany sytuacją demograficzną regionu. Naturalny ruch ludności i wzrost demograficzny w II połowie XX wieku był istotnym czynnikiem konfliktogennym w czasie wojen i konfliktów doby schyłku ZSRR oraz w latach 90. ubiegłego stulecia. Istotnym problemem są migracje i ich społeczno-ekonomiczne, a także psychologiczne skutki. Przemieszczenia z gór w doliny wywołuje walkę o ziemię i inne zasoby. Na konfliktach tych zyskują siły ekstremistyczne i fundamentalistyczne, które umiejętnie wykorzystują poczucie krzywdy u niektórych grup ludności. Podobne skutki ma migracja ze wsi do miast. Niepokojącym zjawiskiem z punktu widzenia interesów Moskwy jest zmiana struktury etnicznej Kaukazu Północnego. Świadczy ona o cywilizacyjno-kulturowym odwrocie Rosji z tego obszaru oraz utrudnia bieżącą kontrolę sytuacji w regionie.

The article analyzes the demographic causes of the conflict in the North Caucasus. In particular, phenomena such as natural movement of the population (births, deaths) and migrations. The demographic growth in the second half of the 20th century was a key conflictogenic factor in the time of wars and conflicts at the declining stage of the USSR in the 90’s. Especially dangerous was the second stage of the demographic transition, when low death rate was accompanied by continuous high birth rate. The people of the North Caucasus, however, have almost reached (with certain exceptions such as Chechenya) the end of the demographic transition and so, the high population growth is going to play a lesser role in stirring up the conflicts. The main problem are migrations and their socioeconomic as well as psychological effects. The problem applies to movements from the mountains to the valleys, from the villages to the cities and from the Caucasus to the inland Russia. The migrants, who often meet failures in their lives and suffer from certain imbalance of their value system, become a basic “target” for islamic underground when recruiting new members.