Ptasia materia. Przyczynek do lektury „Nocy wielkiego sezonu” Brunona Schulza

Autor podejmuje kwestię sformułowaną przed laty przez Władysława Panasa, który pisał, że otwierające "Noc wielkiego sezonu" uwagi na temat czasu są „wykładnią Schulzowskiej poetyki” – pełnią „funkcję metapoetycką” i stanowią „mini-studium” o poezji i jej materii. Zobaczona w taki sposób introdukcja opowiadania jawi się jako teoretyczny „wstęp do poetyki”, po którym następuje opis aktu twórczego – pisarska egzemplifikacja „wykładu doktryny poetyckiej”, przekładająca założenia poetyki sformułowanej na konkret poetyki immanentnej i zarazem rozwijająca quasi-dyskursywny „traktat poetycki” w enigmatyczny – rozpisana na obrazy i przebiegi fabularne – „traktat o twórczości”. Autora artykułu interesują główne wątki tego traktatu (zwłaszcza „czasu” i „stan dynamiczny”) oraz splatana z tych wątków tkanina – materia sztuki Schulza i jej ukryta osnowa.

The author embarked upon the question formulated years ago by Władysław Panas, who wrote that remarks on time opening "Noc wielkiego sezonu" (The Night of the Great Season) are “a presentation of Schulzian poetics“ – they fulfil a “meta-poetical function” and comprise a “mini-study” on poetry and its matter. The thus seen introduction to the story appears to be a “theoretical introduction to poetics”, followed by a description of the creative act – an exemplification of “a presentation of poetical doctrine” translating the premises of formulated poetics into concrete immanent poetics and, at the same time, developing a quasi-discursive “poetical treatise” into an enigmatic “treatise about creativity” itemized as images and the plot. The author of the article is interested mainly in the prime motifs of the treatise in question (in particular “time” and the “dynamic state”) as well as the fabric woven out of those motifs – the matter of Schulz’s art and its concealed warp. Essay about extravagances presenting Schulzian texts as significant – all that “strangeness” and “oddity” typical for him. The author demonstrates that they should not be omitted in attempts at interpretations profiling the deciphering of this prose in a new, insightful, and informal perspective.