Pozycje nuklearne i peryferyjne a interpretacja fonologiczna aproksymantów [j] i [w] w języku polskim

Artykuł poświęcony został interpretacji fonologicznej polskich aproksymantów [j] i [w] w ujęciu funkcjonalizmu aksjomatycznego (FA). W tekście wprowadzono pojęcia pozycji nuklearnej i peryferyjnej oraz omówiono analizę aproksymantów w ramach FA w języku francuskim i czeskim. W świetle przedstawionej argumentacji interpretacja [j] i [w] jako alofonów /i/ i /u/ w pozycjach peryferyjnych jest zarówno adekwatna, jak i ekonomiczna. Propozycja ta prowadzi do konieczności wprowadzenia nowej klasy fonemów, mianowicie klasy fonemów semiwokalicznych, niemniej całkowita liczba fonemów koniecznych do interpretacji polskiego materiału fonetycznego zostaje zredukowana, co stanowi wyraźną zaletę przedstawionej analizy.

In this paper the author focuses on the phonological interpretation of Polish approximants [j] and [w] within the framework of Axiomatic Functionalism (AF). Notions of a nuclear and peripheral position are introduced and the treatment of approximants in AF in French and Czech is reviewed. It is argued that it is both appropriate and economical to interpret [j] and [w], respectively, as allophones of /i/ and /u/ in peripheral positions. The proposal leads to the necessity of establishing a new class of phonemes, namely the class of semi-vowels, however, the total number of phonemes required to interpret Polish data is reduced which is a significant advantage of the proposed analysis.