Gry sarmackie w ujęciu anglo-amerykańskich heritage studies

Artykuł zaczyna się od przeglądu wybranych trendów we współczesnej heritologii i od charakterystyki sprzecznych dyskursów na temat dziedzictwa Rzeczypospolitej Obojga Narodów. Ten wstęp teoretyczny prowadzi do analizy wybranych gier osadzonych w pierwszej Rzeczypospolitej: narracyjna gra fabularna Dzikie Pola, karciana Veto!, figurkowa Ogniem i mieczem oraz komputerowa Mount & Blade: Ogniem i mieczem. Gry są tu umieszczone jako „praktyki dziedzictwa” w kontekście międzynarodowej debaty heritologicznej i polskiej debaty nad spuścizną epoki sarmackiej. Analiza zwraca uwagę i na cechy formalne gier i na wypowiedzi ankietowanych graczy oraz twórców/wydawców. Patrząc od strony twórców, każda z gier była celowo konstruowana (lub adaptowana) jako nośnik dziedzictwa narodowego, promując tradycje sarmackie jako składnik tożsamości osobistej i grupowej. Od strony użytkowników – granie w gry sarmackie często łączy się z innymi aktywnościami o tej tematyce: gra taka albo rozbudza, albo odpowiada na szersze zainteresowanie historią i kulturą tej epoki.

This paper starts with an overview of trends in contemporary heritage studies, and an introduction to the conflicting discourses about the heritage of the Polish-Lithuanian (“Sarmatian”) Commonwealth (1569–1795). Together, the two theoretical sections form a basis for the analysis of selected historical games: tabletop RPG Dzikie Pola, collectible card game Veto!, miniature wargame By Fire and Sword, and video game Mount & Blade: With Fire and Sword. The games are positioned as “heritage practices” in the context of the contemporary English-speaking debate on heritage and the Polish debate on the Sarmatian legacy. The analysis refers to the formal features of the games, and to survey responses from players and creators/publishers. From the creators’ side, each game was intentionally created (or adapted) as a vehicle of national heritage in order to promote the Sarmatian legacy as an element of personal and social identities. From the players’ side, playing a Sarmatian game is frequently connected with other Sarmatia-themed activities, either sparking off or fueling a general interest in the culture and history of this period.

Data dostępu do źródeł internetowych wykorzystanych w tekście: 16 lutego 2017