Społeczna odpowiedzialność biznesu – perspektywa krytyczna

Przez wiele lat koncepcja społecznej odpowiedzialności biznesu zyskiwała na znaczeniu. Stała się przedmiotem debaty zarówno w kręgach akademickich, jak i biznesowych. Idea, zgodnie z którą przedsiębiorstwa mają powinności względem społeczeństwa wykraczające poza odpowiedzialność natury ekonomicznej i prawnej, jest pociągająca, ale również zwodnicza i ryzykowna. Celem artykułu jest krytyczna ocena koncepcji CSR z perspektywy ekonomicznej. W warstwie teoretycznej idea ta może być postrzegana jako naiwne stanowisko, sprzeczne z ograniczeniami wyznaczanymi przez ekonomiczną racjonalność. Ponadto działalność korporacji dostarcza argumentów na wsparcie takiego stanowiska. W rzeczywistości CSR staje się często maską, służącą ukrywaniu przez korporacje ich działań maksymalizujących korzyści ekonomiczne. W związku z tym korporacje mają skłonność do definiowania społecznej odpowiedzialności w kategoriach własnego interesu. Mając na względzie osłabienie siły państwa, obserwowane w erze globalizacji, „społeczna aktywność” korporacji może nawet podważać zasady demokracji przedstawicielskiej oraz negatywnie wpływać na dobrobyt społeczny.

The concept of corporate social responsibility (CSR) has been growing in importance for many years. It has been the subject of debate and research among academics and practitioners alike. The idea that business has obligations to society going beyond economic and legal responsibility is attractive, but also misleading and dangerous. The purpose of this paper is to critique the concept of CSR from an economic perspective. The paper argues that CSR can be seen from a theoretical perspective as a naive approach, one conflicted with the constraints imposed by economic rationality. Moreover, the economic activities of corporations seem to bear out this statement. In reality, CSR is commonly a mask corporations use to cover their profit maximisation activities, and therefore define social responsibility in self-interested ways. Considering the erosion of state power in the era of globalisation, the “social activity” of corporations can even undermine representative democracy and social welfare.