Czy płazy i gady to jedna rodzina? Herpetologia w polskich podręcznikach

Podręczniki uznawane są za jedną z najważniejszych pomocy dydaktycznych w kształceniu, niezależnie od nauczanego przedmiotu. Służą one jako główne, a często nawet jedyne źródło informacji nie tylko dla uczniów ale i nauczycieli. Celem niniejszej pracy jest wskazanie możliwości oraz zagrożeń, jakie niesie ze sobą stosowanie podręczników jako jedynych środków dydaktycznych w procesie kształcenia dzieci i młodzieży. Uczniowie gimnazjum to istotna grupa wiekowa ze względu na omawiane na tym etapie edukacji treści z zakresu herpetologii. Dodatkowo, jak sugerują badania, stanowią oni grupę bardzo podatną na kształtowanie tzw. postaw proekologicznych. Ponadto u dzieci w tym okresie rozwijają się zdolności do myślenia kreatywnego i abstrakcyjnego. Zgodnie z obowiązującym obecnie rozporządzeniem MEN większość uczniów będzie mogło się zetknąć z zagadnieniami herpetologicznymi jedynie na tym etapie edukacyjnym. W niniejszej pracy, przeprowadzono jakościową analizę treści siedmiu podręczników do biologii przeznaczonych dla uczniów na III etapie edukacyjnym. Podręczniki te przeanalizowano pod kątem obecności przeglądów oraz zestawień nt. gromad płazów i gadów, błędów merytorycznych oraz atrakcyjności graficznej. W świetle przeprowadzonej analizy żaden z podręczników nie spełnia wymogu rzetelności w odniesieniu do zaprezentowanych tam treści dotyczących zarówno płazów jak i gadów. Do najczęściej popełnianych błędów należały te związane z charakterystyką aparatu ruchu oraz taksonomią gadów wspomnianych grup.

Textbooks are recognized as one of the most important teaching aids in education, regardless of the subject taught. Often they serve as the main or even the only source of information not only for students but also for teachers. Aim of this study is to analyze the content of textbooks for junior high schools focused on their information about amphibians and reptiles. Junior high school students are an important age group for researcher in the field of herpetology. They represent a age group, on which is the most possible to influence on them and form of pro-environmental attitudes. Also developed in this period, abstract and creative thinking. Under the current regulation MEN majority of students will be able to come into contact with the herpetological issues only at this stage of education. Authors conducted a qualitative analysis of the content of the seventh biology textbooks for the third stage of education. Textbooks were analyzed for the presence of surveys and summaries, factual errors and attractive graphics. In the light of the analysis, none of the books, can be regarded as perfect, and the most common errors were associated with the movement apparatus and the taxonomy of amphibians and reptiles.