Poeta „w błazeńskiej czapce na głowie”. Śmieszność (u) Różewicza

Autor artykułu stawia pytanie o miejsce i rolę komizmu/śmieszności w twórczości Tadeusza Różewicza, a także o towarzyszące samemu artyście poczucie śmieszności związane z uprawianiem profesji poetyckiej. W odniesieniu do pierwszego aspektu omówione zostały trzy fazy twórczości Różewicza, co pozwoliło ukazać przemiany funkcji pełnionej przez żywioł humorystyczny w wierszach satyrycznych z lat czterdziestych i pięćdziesiątych, w komediach pisanych w latach sześćdziesiątych oraz w późnych tomach poetyckich z lat dziewięćdziesiątych i dwutysięcznych. Głównym przedmiotem zainteresowania pozostaje jednak oryginalna strategia artystyczna Różewicza, w której osoba autora jest komicznym kontrapunktem twórczości, a świadome naruszanie reguł stosowności i dobrego smaku okazuje się elementem walki z oficjalną powagą, estetycznym frazesem i fałszem towarzyszącym wspólnotowym formom celebracji sztuki.

The author of the paper poses the question about the role of the comical/ridicule in Tadeusz Różewicz’s work and about the feeling of comical connected with pursuing poetic practice that accompanies the poet himself. Referring to the first aspect, the author discusses three phases of Różewicz’s creation that allows to depict the changes performed by the comical element in satirical poems composed in the 1940s and 1950s, in comedies written in the 1960s, and in late collections of poems created in the 1990s and in 2000s. The author’s main subject of interest, though, is Różewicz’s artistic strategy in which the figure of the author is a comical counterpoint of writing, while deliberate distortion of the rules of appropriateness and good taste proves to be an element of struggle with official seriousness, aesthetic platitude and falsehood the latter of which accompanies community forms of celebrating the art.