Metodologiczne problemy badania kina PRL-u

Artykuł składa się z dwóch części: próby diagnozy aktualnego stanu badań nad kinem PRL-u oraz części postulatywnej. Zdaniem autorów polska historiografia filmowa koncentruje się głównie na zagadnieniach estetycznych (dominacja opisu twórczości reżyserów filmów fabularnych uznanych za artystów i autorów). Odwołując się do metodologicznych założeń nowego historycyzmu oraz Nowej Historii Kina, autorzy wyrażają zaniepokojenie ahistoryzmem historiografii kina PRL-u. Postulują w związku z tym m.in.: hasło „powrotu do źródeł”, głównie archiwalnych; częstsze niż dotychczas powściąganie ambicji interpretacyjnych na rzecz solidnej pracy filmograficznej pozwalającej opisać losy konkretnych projektów filmowych w ich uzależnieniu od kontekstu ekonomicznego, społecznego i politycznego; badanie tzw. kultury produkcji kina polskiego; badanie paratekstów filmowych (fotosy, plakaty, zwiastuny, reklamy filmowe itp.) i marginalizowanych zjawisk (takich jak kino oświatowe czy „polska szkoła dubbingu”); badanie recepcji (zarówno widowni, jak i piśmiennictwa filmowego).

The article consists of two parts: a diagnosis of the current state of research on the cinema of the socialist period, and a postulate. According to the authors Polish film historiography focuses mainly on the aesthetic aspect (the description of the work of film directors recognised as authors and artists dominates). Referring to the methodological assumptions of the new historicism and New Cinema History, the authors express concern caused by a lack of historism in the historiography of cinema of the socialist era. They therefore suggest “a return to the source”, that is the archives; a certain restrain in one’s interpretative ambitions, thorough research allowing the description of specific film projects in relation to their economic, social and political context; research on the culture of production in Polish cinema; research of film para-texts (stills, posters, trailers, movie advertising, etc.) and marginalised phenomena (such as educational cinema or “Polish school of dubbing”) and research on film reception (both audience and written film reviews).