Biografia środowiska – na styku klasycznej biografii i badań terenowych

Podstawowe znaczenie biografii jest obecnie używane w coraz szerszym kontekście, czego przykładem jest biografia środowiska. Pojęcie to funkcjonuje w szerokich ramach teoretycznych, szczególnie ważnych dla pedagogiki społecznej. Obok takich pojęć jak „miejsce” i „pamięć” – „biografia” nadaje nowy wymiar badaniom środowiskowym, pozwala wychwycić obszar treści edukacyjnych, symbolicznych, kulturowych. Badanie struktur, sensu i znaczeń środowiska (kontekst życia) w niewielkim tylko stopniu możliwe jest w wymiarze obiektywnym, pozostając w dialektycznej zależności z doświadczeniem biograficznym. Stoją za tego typu badaniami warsztaty i metodologia badań kulturowo – edukacyjnych, prowadzonych w konkretnych środowiskach „małoojczyźnianych” (badana historyczno – kulturowe, monograficzne), badania w działaniu (projekty pracy środowiskowej), badania etnograficzne (klasyczne, ale też – coraz bardziej popularne badania z wykorzystaniem Internetu, czyli tzw. netnografia), ich wspólnym mianownikiem są badania biograficzne. Z perspektywy pedagogiki społecznej najbardziej istotna jest perspektywa edukacyjno – kulturowa coraz wyraźniej obecna w biograficznych badaniach środowiskowych.

Basic meaning of biography is at present widely applied in a generalized context, an example being the biography of the social environment. The "biography" has been submerged in rich theoretical framwork oriented towards social pedagogy. Together with the terms "place" and "memory" the term "biography" gives a new dimension to the research of the social environment, allows researchers to capture educational, symbolic and cultural content. Investigation of the social environment in an objective manner is possible to a limited extent only. However, such an investigation is possible and virtually unlimited within the context of biographical experience. There may be various orientations of biographical studies: culture/eductaion oriented, history/culture oriented, monography-like, action research oriented, etnographical. The common denominator is the biography as the focusing idea and principle.