REFLEKSJE NA TEMAT PRZEMIAN RELIGIJNYCH WE WSPÓŁCZESNEJ BRAZYLII

Religia, przejawiająca się na różne sposoby i w rozmaitych formach (niekoniecznie zinstytu-cjonalizowanych), jest jednym z głównych zjawisk kulturowych, dostarczając ludziom nie tylko wzor-ców postępowania i norm moralnych, ale również pomagając szukać w życiu wartości i sensu oraz będąc jednym z konstytutywnych składników „sty-lu życia”. Poglądy na sposób badania i interpreto-wania zjawisk religijnych w celu uchwycenia ich natury, różnorodności, dynamiki zmian oraz funk-cji są jednak w nauce nadal niesprecyzowane, a i same podstawowe pojęcia religii i religijności mo-gą sprawiać kłopot – dotychczas nie istnieje prze-cież żadna ich uniwersalna definicja, która byłaby powszechnie akceptowana, a pytanie czym jest re-ligia (tak jak i czym jest kultura, której religia jest ważnym składnikiem)1 należy do jednego z naj-trudniejszych w naukach humanistycznych (Szy-jewski 2001: 37). Trudności te wiążą się przede wszystkim z wielostronnym powiązaniem religii i religijności z całością kultury oraz specyfiką da-nego społeczeństwa, a jak pisze Kołakowski (2010: 6), w wypadku zjawisk religijnych „nieobecność ostro zarysowanych granic pojęciowych wynika nie tyle z naszej nieudolności logicznej, ile z samej natury badanej rzeczywistości”