Nastawienia życiowe młodzieży niedostosowanej społecznie i prawidłowo przystosowanej – analiza porównawcza

Autorki przyjęły założenie, iż niedostosowanie społeczne stanowi złożony syndrom nastawień percepcyjnych (opisowych) i preferencyjnych (motywacyjnych) warunkujących zachowania nieprzystosowawcze (sprzeczne z normami i wartościami powszechnie przyjętymi w danym społeczeństwie), destruktywny indywidualnie i społecznie. Jako podstawę konceptualizacji badań przyjęły teorię poznawczą osobowości S. Epsteina.Badania o charakterze sondażowym w dwóch grupach młodzieży w okresie późnej adolescencji (chłopców w wieku 16-19 lat), Dobór próby był celowo-losowy, zależnie od grupy (przystosowani prawidłowo: uczniowie liceum – dobór losowy, N=247; niedostosowani społecznie: wychowankowie Młodzieżowych Ośrodków Wychowawczych – dobór celowy, N=250). Badania wśród licealistów prowadzono od lutego do czerwca 2011, a w grupie osób niedostosowanych społecznie od września 2012 do stycznia 2013.Przyjęte założenie o zróżnicowaniu młodzieży niedostosowanej społecznie i prawidłowo przystosowanej w zakresie nastawień życiowych, rozumianych jako system przekonań o sobie (samoocena) i świecie (obraz świata) oraz dotyczących relacji „ja – świat (funkcjonowanie interpersonalne) i własnego życia (obraz własnego życia – poczucie skuteczności, kontroli), zostało potwierdzone (statystyka t; wielkość efektu), zaś stwierdzone różnice są na tyle wyraźne, iż nie można uznać ich za efekt przypadkowy. Wskazuje to, iż przekonania te stanowią ważny mechanizm nieprzystosowania.