W poszukiwaniu antykruchości systemu społeczno-ekonomicznego – zastosowania syntetycznego wskaźnika ALK

Artykuł przedstawia zastosowanie nowego syntetycznego wskaźnika równowagi społeczno- ekonomicznej dla Polski, zwanego wskaźnikiem ALK, do analizy i prognozy rozwoju społeczno-ekonomicznego w Polsce w okresie 1999–2015. Wskaźnik ten został skonstruowany, ponieważ tradycyjne miary rozwoju gospodarczego, takie jak dynamika PKB, tempo infl acji, saldo budżetu państwa itp., są niewystarczające dla oceny i prognozowania sytuacji społeczno-ekonomicznej, określającej warunki życia społeczeństwa. Wskaźnik ALK obejmuje cztery grupy wskaźników: dwie opisujące sytuację ekonomiczną (wewnętrzną i zewnętrzną) oraz dwie zawierające oceny sytuacji społecznej (sytuacja aktualna i przewidywania). Wskaźniki te są łączone w cztery zbiorcze indeksy, które są następnie agregowane w ogólny wskaźnik ALK. Miarodajność wskazań tego wskaźnika potwierdza jego wysoka korelacja z nastrojami społecznymi odzwierciedlającymi ocenę sytuacji społeczno- ekonomicznej kraju i kondycję psychiczną społeczeństwa. Autorzy przedstawiają analizę dotychczasowego rozwoju społeczno-ekonomicznego Polski opartą na wskazaniach tego wskaźnika. Wyniki analizy, interpretowane w kategoriach zrównoważonego rozwoju społeczno-ekonomicznego, są podstawą wniosków formułowanych pod adresem polityki społeczno-ekonomicznej państwa.

The paper presents a new composite Balanced Development Index (BDI), named “ALK Indicator”, applied to analyse and predict socio-economic changes in Poland during 1999-2015 period. This is done because traditional measures of economic development, such as GDP growth, infl ation, state budget etc., are insuffi cient for assessing and forecasting socio-economic situation of the country, shaping the living conditions of the society. There are four groups of indicators entering the composite BDI: two economic (internal and external) and two social (current situations and predictions). They are used to construct four intermediate indexes, which are aggregated into the general BDI. The validity of that index is proven by its high correlation with confi dence indicators refl ecting the assessments of socio-economic situation in the country and psychological condition of the society. The authors present the analysis of the past socio-economic development in Poland, based on this composite index. The results are interpreted in terms of balanced socio-economic development as guidelines for socio-economic policy.

В статье представлен пример применения нового синтетического показателя социально- экономического равновесия Польши (показатель ALK) для анализа и прогноза социаль- но- экономического развития страны на период с 1999 по 2015 гг. Необходимость созда- ния такого показателя вытекала из того факта, что традиционные мерила экономического развития, такие как динамика ВВП, темпы инфляции, сальдо государственного бюджета и тому подобные, оказались недостаточными для оценки и прогнозирования социаль- но- экономического положения, определяющего условия жизни общества. Показатель ALK охватывает четыре группы показателей: две из них описывают экономическую ситуацию – внутреннюю и внешнюю, а оставшиеся две содержат оценки социального положения (текущее положение и прогнозы). Эти показатели объединяются в четыре совокупных индекса, которые затем подвергаются агрегации в общий показатель ALK. Достоверность этого показателя подтверждается его высокой корреляцией с настроени- ями в обществе, отражающими оценку социально- экономического положения страны и психологическое состояние общества. Авторы представляют анализ уже пройденного этапа социально- экономического развития Польши, опирающийся на показания этого показателя. Результаты анализа, интерпретируемые в категориях устойчивого социаль- но- экономического развития, являются основой для предложений, выдвигаемых по от- ношению к социально-экономической политике государства.