Allgemeine Pädagogik und Sonderpädagogik. Űberlegungen zum Verhältnis von Inklusion und Exklusion aus der Sicht Dreiser Kausalitäten in Erziehungs- und Bildungsprozessen

Autor rozważa związek między ekskluzją a inkluzją z perspektywy trzech przyczyn działania pedagogicznego. Rozważania dzielą się na cztery części. W pierwszej wskazano miejsce, jakie zajmuje pedagogika specjalna w ramach pedagogiki ogólnej. Druga część zawiera wyjaśnienie różnicy zachodzącej między wychowaniem a kształceniem. Na tej podstawie w trzeciej części omówiono trzy rodzaje przyczyn charakteryzujących procesy wychowania i kształcenia, i odniesiono je do pedagogiki specjalnej. Czwarta i ostatnia część mieści wskazówki do takiego koncypowania pedagogiki specjalnej, w którym unika się przeciwstawienia między inkluzją a ekskluzją.

The author considers the relationship between exclusion and inclusion from the perspective of three kinds of causality in educational processes. His considerations are divided into four parts. The first one indicates the place occupied by special education as part of general science of education. The second part explains the difference between education as extrinsic pedagogical interaction and intrinsic self-educative process. On this basis, the third part discusses three types of causes characterizing the processes of teaching and learning and refers them to special education’s field. The fourth and last part contains guidelines for such an understanding of special education, in which the opposition between inclusion and exclusion is avoided.