Inkorporacja acquis Schengen do prawa Unii Europejskiej i prawa krajowego państw członkowskich

Niniejszy artykuł podejmuje w formie interdyscyplinarnej analizy prawno-politologicznej problematykę włączenia acquis Schengen do prawa Unii Europejskiej oraz prawa krajowego państw członkowskich UE w świetle koncepcji hybrydowego reżimu zarządzania granicami i terytorium. Zgodnie z nią, acquis Schengen stymulowało proces krzyżowania interesów bezpieczeństwa wewnętrznego i ochrony granic państw członkowskich z ponadnarodowym imperatywem ideologicznym w odniesieniu do zasady swobodnego przepływu osób. Hipotezą badawczą w tym artykule jest założenie, że inkorporacja acquis Schengen do prawa UE ugruntowała hybrydowość prawno-instytucjonalnej konstrukcji UE po wejściu w życie traktatu amsterdamskiego wskutek sprzeczności logiki przetargu politycznego na poziomie międzyrządowym i wertykalnego spill-over wygenerowanego na poziomie ponadnarodowym w wymiarze instytucjonalnym i polityczno-decyzyjnym. Wnioski wskazują na ukonstytuowanie w wyniku „schengenizacji” przestrzeni wolności, bezpieczeństwa i sprawiedliwości UE, w której zasada swobodnego przepływu osób skutkowała zróżnicowaniem mechanizmów adaptacyjnych państw w odniesieniu do zdeterminowanego ideologicznie projektu transformacji systemu zarządzania terytorium i granicami w Unii Europejskiej.

This article takes up in the form of an interdisciplinary legal and political analysis the issue of the incorporation of the Schengen acquis into European Union law and the national legal systems of the EU member states in the light of the concept of a hybrid system of territorial governance. Accordingly, the Schengen acquis stimulated the process of intersecting the interests of internal security and the protection of Member States' borders with the supranational ideological imperative with regard to the principle of free movement of persons. The argument developed in this article is that the incorporation of the Schengen acquis into EU law consolidated hybridity of the legal and institutional construction of the EU after the Amsterdam Treaty as a result of the contradiction between the logic of political bargain at the intergovernmental level and the vertical spillover generated at the supranational level in the institutional and decision-making dimensions. The conclusions point to the emergence, as a result of “schengenisation”, of the area of freedom, security and justice in the EU, in which the principle of free movement of people brought about diversification of the states’ adaptation mechanisms in relation to the ideologically determined project of transformation of the system of management of the territory and borders within the European Union.