Diagnoza stanu obecnego i propozycje zmian systemowych w podatku PIT – przypadek Polska

W artykule przedstawiono pogląd, według którego podatek dochodowy od osób fizycznych wymaga gruntownych zmian, mających na celu zwiększenie jego efektywności przez zwiększenie stopnia realizacji funkcji podatkowych, jakie powinien pełnić on w gospodarce rynkowej. W oparciu o podatek dochodowy od osób fizycznych wskazano, iż spadek wpływów podatkowych jest konsekwencją erozji bazy podatkowej, będącej następstwem międzynarodowego planowania podatkowego, złożoności rozliczeń podatkowych, nieprzestrzegania zasad prawodawstwa podatkowego, niskiej efektywności aparatu skarbowego, wysokiego poziomu bezrobocia. W oparciu o stałość struktury form opodatkowania podatników wskazano ograniczenia w funkcji stymulacyjnej podatku dochodowego od osób fizycznych. Przyjmując kryterium istotności, zidentyfikowano obszary wymagające zmian, których celem byłoby zwiększenie stopnia realizacji funkcji podatkowych w gospodarce rynkowej.

The article presents a view that the personal income tax needs an overhaul, aimed at increasing its efficiency, by increasing the degree of implementation of tax functions, which it should perform in a market economy. Basing on personal income tax the author indicates that the drop in tax revenue is a consequence of the erosion of the tax basis, which – in turn – is a consequence of international tax planning, complexity of tax settlements, non-compliance with tax legislation, low efficiency of tax administration, high levels of unemployment. Based on the stability of the structure of taxation forms, restrictions on the stimulatory function of personal income tax were indicated. Assuming the materiality criteria, the author identified the areas requiring changes, aimed at increasing the degree of realization of the tax function in the market economy.