Czynniki psychologiczne a skuteczność inwestycyjna na rynku kapitałowym

Celem tego artykułu było uwypuklenie psychologicznych zachowań inwestorów prowadzących do powstawania strat w inwestycjach giełdowych w kontekście pewności siebie oraz błędów prognostycznych. Postawiono hipotezę, że nadmierna pewność siebie wykazywana przez ¬inwestorów, często wynikająca z dużej wiedzy merytorycznej, sprzyja powsta¬waniu strat w inwestycjach giełdowych. Cel został zrealizowany przez kontrolowany eksperyment naukowy wykonany na grupie początkujących inwestorów, pozwalający na zbadanie ich pewności siebie oraz ocenę ich reakcji na zmieniające się warunki rynkowe. Grupę 42 studentów kierunku Finanse i Rachunkowość III roku I stopnia podano trójstopniowemu badaniu, polegającemu na wypełnieniu ankiet na temat znajomości rynku kapitałowego (ocena od 1 do 5), wspomaganego pytaniami naprowadzającymi. Następnie zastosowano eksperyment badający pewność siebie respondentów, polegający na odpowiedzi na -pytania z określeniem przedziału możliwego występowania odpowiedzi prawidłowej. Ostatnim elementem był udział w grze giełdowej, w trakcie której respondenci mieli w czasie rzeczywis¬tym reagować na zamieniające się warunku na rynku kapitałowym. W tym celu zostały przygotowane cztery papiery wartościowe, trzy spółki z warszawskiej GPW oraz obligacja Skarbu Państwa. 10-letnie notowania tychże papierów zostały skompresowane do sześciomiesięcznych okresów, dzięki którym można było uzyskać efekt udziału w długoterminowym procesie inwestycyjnym. Celem działań respondentów była maksymalizacja wartości portfela. Wynikiem tej części badania były portfele inwestorów oraz przebieg ich zmienności. Z perspektywy przeprowadzonych analiz należy stwierdzić, że postawiona hipoteza nie została potwierdzona. Wyniki stóp zwrotu z portfela uzyskiwane przez inwestorów w badaniu kontrolnym są bardzo zróżnicowane. Respondenci pewni swojej wiedzy osiągają wyniki powyżej średniej i odwrotnie. Nie można w tym obszarze określić wyraźnych tendencji. Podział grupy respondentów ze względu na płeć również nie okazał się przełomowy w wykonanej analizie, po¬nieważ udzielane odpowiedzi są na tyle podobne, że w znaczący sposób nie róż¬nicują znaczenia wyników. Podsumowując, należy stwierdzić, że w badanej grupie respondentów, studentów studiów ekonomicznych, wyniki inwestycyjne uzyskiwane w kontrolowanej grze giełdowej nie zależą od płci, wiedzy oraz pewności siebie.