Źródła do dziejów Rzeczypospolitej Obojga Narodów w okresie rządów Wazów i „królów rodaków”, w archiwum książąt kurlandzkich w Łotewskim Państwowym Archiwum Historycznym w Rydze

W artykule omówiono zasób archiwum książąt kurlandzkich, które obecnie – jako fond 554 – jest przechowywane w Łotewskim Państwowym Archiwum Historycznym (Latvijas Valsts vēstures arhivs) w Rydze. Dotychczas polscy historycy korzystali z nich w bardzo niewielkim zakresie, chociaż archiwum to zawiera wiele cennych materiałów do historii Rzeczypospolitej Obojga Narodów w XVII w. Do najcenniejszych poloników należy zaliczyć bardzo bogate zbiory korespondencji kolejnych książąt z rodu Kettlerów z polskimi królami z dynastii Wazów oraz czołowymi przedstawicielami magnaterii koronnej (polskiej) i litewskiej. W zasobie tym znajdują się także interesujące materiały źródłowe do dziejów konfliktu militarnego Rzeczypospolitej ze Szwecją, poczynając od kampanii 1621 r. aż po koniec II wojny północnej w 1660 r. Wielką wartość posiadają również materiały dyplomatyczne, głównie raporty nadsyłane przez rezydentów Kettlerów z dworu królewskiego (przede wszystkim Jana III Sobieskiego), a także dokumenty ukazujące politykę, jaką książęta kurlandzcy prowadzili w stosunku do swoich sąsiadów (Rzeczypospolitej, Moskwy, Szwecji, Brandenburgii), usiłując zachować neutralność i pozory niezależności w dobie wielkich konfliktów zachodzących w XVII w. w tej części Europy.

The article discusses the holdings of the princes of Courland Archives , which is stored - as fond 554 - at the Latvian State Historical Archives (Latvijas Valsts vestures arhivs) in Riga. So far, the Polish historians have used these records to a small extent., although this archive contains many valuable materials for the history of the Polish-Lithuanian Commonwealth in the 17th century. The most valuable Polonica include a vast collection of correspondence between the princes of the Kettlers Family and the Polish kings of the Vasa dynasty as well as with the leading representatives of the Polish and Lithuanian magnates. This collection includes some interesting source material for the history of the military conflict with Sweden, as of the campaign of 1621, until the end of the Second Northern War in 1660. Great value have also diplomatic records, mostly reports submitted by the representatives of the Kettlers at the royal court (especially of Jan III Sobieski), as well as documents showing the policy of the princes of Courland towards its neighbors (Poland, Moscow, Sweden, Brandenburg), and their attempts to appear neutral and independent in times of great conflict taking place in the 17thc. in this part of Europe.