Strategie adaptacji polskich uniwersytetów do współczesnej rzeczywistości społecznej

W artykule autor przedstawia tendencje zachodzące w procesie zmiany modelu zarządzania w szkolnictwie wyższym. Na podstawie dokumentów strategicznych polskich uniwersytetów oraz literatury przedmiotu podejmuje próbę opisania procesu przemian dokonujących się w tym obszarze. Zachodzące zmiany postrzega z punktu widzenia procesualnego ujęcia organizacji, bazującego w dużym stopniu na teorii systemów społecznych Niklasa Luhmanna. Z tej perspektywy strategie rozwoju uniwersytetów interpretowane są jako forma adaptacji do zmieniającego się kontekstu. Autor posługuje się również teorią pola społecznego Pierre’a Bourdieu w celu opisania złożonych relacji dominacji i podporządkowania, jakim ulegają wraz ze zmianą kontekstu polskie uniwersytety, a także konsekwencji zmian dla pola nauki. W celu wyeksponowania centro-peryferyjnych relacji, jakie zachodzą w powstającym nowym obszarze szkolnictwa wyższego, autor wykorzystuje koncepcję systemu-świata Immanuela Wallersteina.

In article the author tries to present trends in terms of changing the management model in higher education. Based on the analysis of Polish universities strategic documents, as well as on the basis of literature on the subject, the author attempts to describe the process of change taking place in this area. Author uses a processual approach in analyzing of organization, based largely on Niklas Luhmann’s theory of social systems. From this perspective, universities development strategies are interpreted as a form of adaptation to changing political, socio-economic and demographic context. The author also uses Pierre Bourdieu’s theory of social fields in order to describe the emerging complex relationships of domination and subordination, as a consequence of changes in the context of the functioning of Polish universities. In order to expose the center-periphery relations that are in the emerging new field of higher education author uses Immanuel Wallerstein’s world-system theory.