Adam Mickiewicz i porachunki z nowoczesnością. W stronę paradygmatu polskiej polityczności

Artykuł poświęcony jest myśli politycznej Adama Mickiewicza. Podstawowa teza dotyczy dokonującego się w niej po 1831 roku przełomu. Polegał on na odejściu od wizji polityki kształtującej się w ramach oświeceniowej nowoczesności i na konstruowaniu programu polityki mesjanicznej, umocowanej w krytyce nowoczesności. Zmiana ta ukazana została jako wybór pragmatyczny, wybór jedynych dostępnych narzędzi uprawiania polityki; zmiana ta stała się też modelowym, powtarzającym się aż po naszą współczesność, gestem polskiej polityki, zrywającej z nowoczesnością. W zaproponowanym przez Mickiewicza modelu polityczności zawierają się: krytyka demokracji liberalnej, umieszczenie polityki w ramie religijnej i moralnej, narodowe pole symboliczne oraz traktowanie polityki jako agonu.

The paper is devoted to Adam Mickiewicz’s political thought. Its chief thesis refers to the breakthrough that took place in his thought after the year 1831. The breakthrough entailed quitting from the vision of politics shaped within the framework of Enlightened modernity to develop a programme of Messianic politics anchored in modernity criticism. The change is presented as a paradigmatic choice, a choice of the only accessible tools to pursue politics; it became an exemplary, repeated until today motion of the Polish politics, breaking with modernity. The model proposed by Mickiewicz comprises criticism of liberal democracy, setting politics into religious and moral frame, national symbolic field, and treating politics as an agon.