Der Bischof und die Nonne – Münster und Breslau als Erinnerungsorte

The article presents a “virtual” letter encounter between two persons, who have particular backgrounds and purposes in common, although they are contrary personalities: the former Jewish girl and later Carmelitan nun Edith Stein, and the pastor and later bishop Otto Zänker. Both have relations with Breslau as the birth place (Stein) or Bishop place (Zänker) and with Münster, where both, separated only by a few years, lived and taught for several years. Both personalities stand for the common challenge of intercultural and ecumenical dialogue, and of German coping with the Nazi era, and, therefore, for the purpose to combine past experiences, current life and future challenges by remembrance sharing and mutual learning, particular for the young generation. Therefore, only one letter (of Edith Stein) is presented as invitation to formulate Zänker’s answer, and, thus, considering the complex situation in the 1930s and today between cultures and attitudes.

Artykuł przedstawia „wirtualne” spotkanie dwóch osób, które miały wspólne konteksty i cele, choć różne osobowości: Edyta Stein, żydowska dziewczyna, która stała się karmelitanką, oraz pastor i późniejszy biskup Otto. Oboje mieli związki z Wrocławiem czy to jako miejscem urodzenia (Stein), czy też jako miejscem posługi biskupiej (Zänker) oraz z Münster, gdzie oboje przez kilka lat mieszkali i nauczali. Życie obojga może być ujmowane jako wezwanie do dialogu interkulturowego i ekumenicznego oraz jako przykład zmagania narodu niemieckiego z samym sobą w czasie nazizmu, oboje zatem mogą być wzorem, szczególnie dla młodego pokolenia, wiązania byłych doświadczeń, życia bieżącego i przyszłych wyzwań poprzez dzielenie się i współuczenie się pamięci. W artykule przytacza się list Edyty Stein, który jest zaproszeniem do sformułowania odpowiedzi przez Zänkera i tym samym do rozważenia okoliczności korelacji między kulturami i postawami w latach trzydziestych XX wieku oraz dzisiaj.

Dabei zeigte sich auch der Wert von partnerschaftlichen Begegnungen, die ein mit- und voneinander lernen ermöglichen. Im Folgenden soll am Beispiel der „virtuellen“ Beziehungen zwischen Münster und Breslau in diesem Sinne aufgezeigt werden, wie in ökumenischer Gemeinschaft Erinnerungslernen möglich sein könnte. Dabei stehen zwei Persönlichkeiten im Mittelpunkt, die in ihrer Biografie beide Städte aber auch den ökumenischen Gedanken repräsentieren: Edith Stein und Otto Zänker.