Pytanie o imponderabilia – czyli podstawy ideowe jednoczącej się Europy. (Kilka uwag wokół projektu konstytucji Unii Europejskiej oraz Traktatu Lizbońskiego)

W artykule omówiono wątpliwości, jakie powstają wokół ,,litery” podstaw ideowych Unii Europejskiej w oparciu o następujące dokumenty: projekt konstytucji UE z 2004 r. oraz Traktat Lizboński z 2007 r. Nawiązując do podstawowych kanonów wartości kulturowych obowiązujących na naszym kontynencie, twórcy prawa unijnego świadomie deprecjonują koncepcje chrześcijańskie, w istocie odżegnując się od wartości uniwersalnych określonych w epoce średniowiecznej. W zamian akcentują koncepcje powstałe w okresie rewolucji francuskiej zmieniające porządek społeczno-gospodarczy w czasach nowożytnych. Zarazem nie uwypuklono zdobyczy prawno-ustrojowch demokracji brytyjskiej (konkurencyjnych dla wspomnianych wcześniej). Głosząc hasła wolnościowe zapomina się zarazem o ochronie niezbywalnych wartości ludzkich. W tym wypadku trudno mówić o wspólnej hierarchii wartości w Europie. W tych okolicznościach Polska i inne kraje wspólnoty winny podjąć trud, aby w swych różnorodnościach nawiązać dyskusję nad wykazaniem trwałych kanonów prawnych mających zagwarantować wolności obywatelskie wynikające ze wspólnie rozumianej tożsamości europejskiej.

The article discusses some of the doubts that arise when one considers the ideological stance of the European Union based on the following documents: the final draft of the EU Constitution produced in 2004 and the Treaty of Lisbon of 2007. In reference to the fundamental canons of cultural values respected on our continent, the EU legislators appear to consciously depreciate Christian concepts, thus renouncing the universal values established in the Middle Ages. Instead, they emphasise the concepts created during the French Revolution that changed the socio-economic order in modern times. At the same time, they do not underline the socio-political achievements of British democracy, which can be thought of as an alternative for the ones mentioned earlier. While quoting slogans of liberation, one often forgets about protecting sacrosanct human values. In this case, it is difficult to see a common hierarchy of moral values in Europe. Under these circumstances, Poland and the other member states should spare no effort to establish permanent legal canons that would guarantee civil liberties stemming from common European identity.