Budżetowanie partycypacyjne jako instrument współzarządzania sferą publiczną

Budżetowanie partycypacyjne, jako proces decyzyjny umożliwia współtworzenie budżetów lokalnych w drodze dyskusji (obejmującej dialog i negocjacje) pomiędzy mieszkańcami a wła-dzami lokalnymi w zakresie wydzielenia określonej puli środków finansowych, które zostaną wykorzystane do realizacji wybranych przez społeczność lokalną przedsięwzięć inwestycyjnych. Władze lokalne określą limit wydatków majątkowych, w ramach którego obywatele wspólnoty lokalnej mogą zgłaszać własne projekty inwestycyjne. Poprzez nawiązanie dialogu pomiędzy mieszkańcami a władzą lokalną budżetowanie partycypacyjne umożliwia wykonanie tych inwe-stycji, które są istotne dla społeczności lokalnej. W tym zakresie obywatele mogą uczestniczyć w procesie kreowania rozwoju lokalnego, decydując o wyborze priorytetowych zadań publicz-nych. W związku z powyższym głównym celem niniejszego opracowania jest próba wskazania budżetowania partycypacyjnego, jako narzędzia współzarządzania jednostką samorządu terytorial-nego. Motywem przewodnim wyboru wskazanego powyżej tematu jest jego aktualność, a zwłasz-cza popularność w ostatnich latach. Budżet partycypacyjny, jako potencjalnie bardziej konstruk-tywna forma demokracji bezpośredniej, stała się bardziej popularna w Polsce, a próby wprowa-dzenia takich rozwiązań w zakresie budżetowania podjęto w: województwach (na przykład wiel-kopolskim), powiatach (gostyńskim, wągrowieckim) i wielu gminach, począwszy od dużych miast takich jak Sopot, Poznań do małych miast, takich jak Kraśnik, Grajewo. W przypadku samorzą-dów lokalnych w Polsce budżetowanie partycypacyjne dalekie jest od pierwowzoru brazylijskiego, mimo to coraz więcej podmiotów decyduje się na stosowanie tego instrumentu.

As a decision-making process, participatory budgeting allows for co-creation of local budget-ing through discussion (that encompasses dialogue and negotiations) between inhabitants and local authorities in terms of separation of a particular pool of funds which can be used for investments selected by local community. Local authorities define the limits of property outlays for citizens in local communities to apply with their own investment projects. Through dialogue between the inhabitants and local authorities, participatory budgeting supports the investments which are im-portant for local society. In these terms, citizens might participate in the process of creation of local development, thus deciding on choosing priority public tasks. Therefore, the main goal of this study is to attempt to indicate participatory budgeting as a tool for co-management in the entities of territorial government through participation of local communities. The main motivation behind the choice of the subject of the study is its topicality and popularity in recent years. Partici-patory budgeting, a potentially more constructive form of direct democracy, has also become more popular in Poland, and attempts to introduce such solutions for budgeting undertaken in: voivode-ships (for example wielkopolskie), powiats (gostyński, wągrowiecki) and many municipalities, ranging from large cities like Sopot, Poznań to small towns such as Kraśnik, Grajewo. In Poland, participatory budgeting is far from the Brazilian model, even though more and more local govern-ments decide to use this instrument.