Rozwój lecznictwa uzdrowiskowego w XIX wieku i na początku XX wieku

Artykuł jest częścią przygotowywanej książki poświęconej drewnianej architekturze w wybranych uzdrowiskach polskich. Omówione w nim zostały różne czynniki, które wpłynęły na rozwój uzdrowisk w XIX i na początku XX w. Głównym był postęp w naukach medycznych i przyrodniczych, a w ślad za tym w lecznictwie uzdrowiskowym. Nie mniej ważny był rozwój piśmiennictwa, pozwalający na dotarcie do szerokich kręgów społeczeństwa z promocją zarówno kuracji wodnych, jak i zakładów leczniczych, a także reklama i wystawy prezentujące uzdrowiska i ich produkty. Jednak rozwój miejscowości leczniczych nie postępowałby tak szybko, gdyby nie rozbudowa sieci komunikacyjnej, przede wszystkim kolei żelaznych, które znacznie skracały i ułatwiały podróż. W przypadku uzdrowisk polskich był jeszcze jeden ważny czynnik – zaangażowanie grupy społeczników-patriotów na rzecz podniesienia poziomu i modernizacji rodzimych uzdrowisk, by służyły one społeczeństwu i podzielonemu przez zaborców krajowi.

This article is part of a book being written on wooden aarchitecture in selected Polish resorts. The author discussed various factors, which affected the development of resorts in the nineteenth century and during the early twentieth century. Prime causes included progress made by the medical and natural studies, and consequently resort medical treatment. Just as important was the growing number of writings enabling the promotion of hydrotherapy and medical facilities to reach wide social cirlces as well as advertisements and exhibitions presenting resorts and their products. The growth of medical treatment resorts, however, would not have been so rapid had it not been been for the expansion of the communication network and predominantly the railway, which considerably facilitated and reduced the time of travelling. Yet another significant factor took place in the case of Polish resorts – the involvement of social activists-patriots in improving the level and modernisation of local resorts so that they could serve society and the country divided by the partitioning powers.