Drohobycz, czyli świat

Artykuł omawia i charakteryzuje wpisany w dzieło Brunona Schulza sposób widzenia Drohobycza. Kitowska przypomina, że rodzinne miasto autora Sklepów cynamonowych odgrywa w jego imaginarium kluczową rolę, a przyjęta przez artystę optyka sprawia, że w jego pracach literackich i plastycznych Drohobycz jawi się jako konkretne „miejsce na ziemi” (z rozpoznawalnymi realiami topograficznymi i architektonicznymi) i jednocześnie jest przestrzenią kreacyjnej wyobraźni. To właśnie ta stwarzająca wyobraźnia – jak pokazuje autorka – przetwarza i odrealnia widzialny świat, na obiektywne realia miasta nakłada filtr zindywidualizowanej wrażliwości, a zarazem sięga do realnego podglebia widzialnej rzeczywistości, do jej niewidzialnego „matecznika”. W ujęciu Kitowskiej takie widzenie Drohobycza przez Schulza ma swoje nieoczywiste antecedencje w oddziaływaniu duchowej i artystycznej aury miasta, którą współtworzyło – szeroko ukazane przez autorkę – zróżnicowane kulturowo środowisko malarzy związanych z Drohobyczem i na różne sposoby kreujących jego ikonograficzną „formę istnienia” (m.in. Leopolski, Gottliebowie, Lilien, Weingart, Stupnicki, Lachowicz).

The article discusses and characterises the manner of perceiving Drohobycz inscribed in the works of Bruno Schulz. Małgorzata Kitowska-Łysiak recalls that the home town of the author of Sklepy cynamonowe (The Cinnamon Shops) plays a key role in his imaginarium, while the focus accepted by the artist is the reason why in his literary and visual art works Drohobycz appears as a “concrete place on Earth” (with recognisable topographic and architectural elements of reality) and, at the same time, as a space of creative imagination. It is precisely the latter – as the author of the article demonstrates - that processes the visible world and deprives it of reality, additionally placing upon its objective reality a filter of individualised sensitivity while, at the same time, reaching the real subsoil of visible reality, its invisible “bastion”. According to the interpretation proposed by the article the perception of Drohobycz suggested by Schulz possesses its imperceptible antecedents in the impact exerted by the spiritual and artistic aura of a town that co-created the culturally diverse milieu of painters connected with Drohobycz - widely portrayed by the author - and in various ways conceiving its iconographic “form of existence” (i.e. Leopolski, the Gottliebs, Lilien, Weingart, Stupnicki, and Lachowicz).