O szaleństwie edytorów w perspektywie ratio i praxis

Esej poświęcony jest rozważaniom na temat nieracjonalnych zachowań niektórych edytorów literatury polskiej, które prowadzą do porażek naukowych i wydawniczych. Ich przyczyną jest zazwyczaj niedostateczne uwzględnianie w działalności edytorskiej zmieniających się uwarunkowań technologicznych oraz problemy z właściwą organizacją pracy zespołowej. Sytuacja, w której dziś funkcjonuje humanistyka oraz edytorstwo jako jedna z jej podstawowych dziedzin wymusza na filologach ciągłe doskonalenie warsztatu naukowego, przystosowywanie go do nowego oprogramowania i możliwości technicznych, wymusza też konieczność zaprzestania praktykowania dawnych form organizacji pracy. W eseju podkreślono właśnie praktyczne nastawienie i racjonalność naukową jako warunki powodzenia przedsięwzięć, albowiem edytorstwo to dziś nade wszystko domena konkretu, w której pomysł, często w swojej istocie idealistyczny (szalony), zderza się z rzeczywistością tekstu, z jednej strony, oraz praw ekonomii – z drugiej, a te nie zawsze dostatecznie brane są pod rozwagę i namysł w pracy badawczej.

The essay is devoted to considerations about irrational behaviour of some editors of Polish literature, which lead to academic and publishing failures. The reason of the failures are often insufficient compliance in editorial activities to the changing technological conditions, and problems with proper teamwork organisation. The situation in which the humanities, and editing as its basic domain, extorts from the philologists to constantly master academic workshop, adjust the workshop to new software and technological potential; it also induces the necessity to quit the old forms of work organisation. The essay also highlights the practical attitude and academic rationality as condition for success of the endavours, since editing is presently the domain of the concrete in which the idea, often idealistic (mad) in its nature, crashes with the text’s reality on the one hand, and on the other hand with the laws of economy which are not always considered and reflected in research.