Retencja ryzyka a ubezpieczenie: analiza zachowań polskich przedsiębiorstw

W artykule opisano wyniki badań empirycznych dotyczących identyfi kacji czynników skłaniających przedsiębiorstwa do zatrzymania ryzyka straty jako techniki zarządzania ryzykiem alternatywnej wobec ubezpieczenia. Empiryczna analiza uwarunkowań wyboru pomiędzy ubezpieczeniem a retencją ryzyka objęła szeroką, reprezentatywną próbę przedsiębiorstw z różnych branż, mających do czynienia z różnymi rodzajami ryzyka, co daje możliwość uogólnienia wniosków. Badanie wykazało, że siła związku między retencją ryzyka a poszczególnymi determinantami strategii zarządzania ryzykiem nie jest zbyt wysoka. Jest to dowodem złożoności wyborów między ubezpieczeniem i zatrzymaniem ryzyka. Na ostateczną decyzję w tej sprawie ma wpływ wiele czynników. Większość przeanalizowanych czynników działała raczej w kierunku zachęcającym do ubezpieczenia i zniechęcającym do retencji ryzyka. Jedynie trzy czynniki były dodatnio skorelowane z tendencją do zachowania ryzyka w przedsiębiorstwie. Były to: większa liczba szkód w przedsiębiorstwie, wyższe zatrudnienie (a więc pośrednio wielkość firmy) oraz większa kwota płaconej składki ubezpieczeniowej. Cechy te przekładały się, średnio rzecz biorąc, na wyższy stopień zatrzymania ryzyka w przedsiębiorstwie.

The article describes the results of the empirical examination aimed at the identifi cation of factors that induce enterprises to retain the risk of a loss, as a risk management strategy alternative to insurance. Empirical analysis of factors determining the choice between insurance and retention of the risk within the enterprise covered a broad, representative sample of fi rms, which makes it possible to draw some general conclusions. The research has shown that the dependence between risk retention and various determinants of the risk management strategy is not too strong. This is an indirect proof of the complexity of the choice between insurance and risk retention. The fi nal decision about that depends on many factors. Most of the analysed determinants acted in favour of insurance rather than risk retention. Only three factors were positively correlated with the tendency to retain the within the enterprise. These were: large number of losses suffered by the enterprise, high employment level (a bigger fi rm’s size), and the height of insurance fee. All the three factors translated, on the average, into a higher degree of risk retention.

В статье описаны результаты эмпирических исследований по выявлению условий, при которых предприятия при выборе техники управления риском отдают предпочтение удержанию риска убытков, а не страхованию. Эмпирический анализ обусловленностей выбора между страхованием и удержанием риска проводился на широкой репрезентативной выборке предприятий разных отраслей, имеющих дело с разными видами риска, что дало возможность сделать обобщающие выводы. Исследование показало, что сила корреляции между удержанием риска и отдельными детерминантами стратегии управления риском, не очень высока, что является доказательством сложного характера выбора между страхованием и удержанием риска. Окончательное решение по этому вопросу принимается под влиянием многих факторов. Большинство проанализированных факторов действует в направлении поощрения скорее страхования, чем удержания риска. Только три фактора имели положительную корреляцию с тенденцией к удержанию риска на предприятии. Ими были: большое количество потерь на предприятии, более высокая занятость (т.е. косвенно величина фирмы), а также высокая стоимость уплачиваемых страховых взносов. Эти факторы приводили, в среднем выражении, к более высокой степени удержания риска на предприятии.