Podejmowanie decyzji o oszczędzaniu długookresowym – perspektywa ekonomiczna i behawioralna

W rezultacie niepokojących prognoz emerytalnych ludzie aktywni zawodowo powinni poszukiwać dodatkowych strategii zabezpieczających odpowiedni standard życia w okresie poprodukcyjnym. Badania wskazują jednak na niski poziom świadomości emerytalnej Polaków. Objawia się on tym, że mając wiedzę o ryzyku otrzymywania niskich emerytur, a także mając możliwości oszczędzania, Polacy w dalszym ciągu tego nie robią. Celem artykułu jest przegląd zarówno teoretycznego, jak i empirycznego dorobku ekonomii behawioralnej w zakresie podejmowania decyzji finansowych w zakresie gromadzenia oszczędności na starość. W artykule przedstawiono szereg czynników psychologicznych, które mogą oddziaływać na niską skłonność do oszczędzania jednostek. Opisano również zjawisko „lęku emerytalnego”, który może owocować unikaniem tematu starości i emerytury, a w efekcie unikaniem jakichkolwiek informacji w tym zakresie oraz zaniechaniem podejmowania działań, aby się na ten okres życia zabezpieczyć.

Recent pension forecasts are more than distressing, so economically active people should seek additional strategies to secure an adequate standard of living in their post-retirement period of life. However, the research indicates a low level of Poles’ retirement awareness. It is manifested in the fact that, in spite of having knowledge about the risk of receiving low pensions, as well as having the opportunity to save, Poles still do not do it. The aim of the article is to present both theoretical and empirical achievements of behavioral economics in the scope of long-term savings decision making. A number of psychological factors that can affect the low propensity to save is presented. Moreover, the article describes the phenomenon of “retirement anxiety”, which, in turn, may cause the desire to avoid the subject of old age and retirement, and as a result, to avoid any information and action to protect this period of life.