Społeczne i prawne aspekty konfliktów na tle zagospodarowania przestrzennego na przykładzie budowy obwodnicy Milanówka i Grodziska Mazowieckiego

Niniejszy artykuł stanowi próbę odpowiedzi na pytanie o źródła powstawania w Polsce coraz większej liczby konfliktów społecznych na tle planowania i zagospodarowania przestrzeni. Opierając się na przykładzie budowy obwodnicy Milanówka i Grodziska Mazowieckiego w ciągu drogi wojewódzkiej 719, opracowanie pomaga poznać ich przebieg, zrozumieć przyczyny oraz ocenić działania skonfliktowanych stron przez pryzmat ich skuteczności w łagodzeniu bądź zaostrzaniu konfliktu. Uzasadnieniem formułowanych tez i wniosków są informacje zebrane w trakcie badania kwestionariuszowego prowadzonego w lipcu i sierpniu 2010 roku na próbie blisko czterystu mieszkańców powiatu grodziskiego. Zaprezentowane i opisane wyniki ankiety pokazują nie tylko stosunek lokalnej społeczności do kwestii budowy obwodnicy, ale rzucają również nieco światła na stan społeczeństwa obywatelskiego mieszkańców Grodziska Mazowieckiego i Milanówka. Całość rozważań została oparta na szerszym kontekście prawnym, społecznym i historycznym, upatrując kluczowej roli tych trzech czynników w procesie powstawania oraz wygaszania i eskalacji konfliktów. Analiza bogatego materiału faktograficznego – korespondencji, dokumentów – umożliwia prześledzenie konfliktu wokół budowy nowego przebiegu drogi 719 niemal od jego początków, zidentyfikowanie najważniejszych momentów, a także wielowymiarową ocenę działań poszczególnych stron w świetle przytoczonych teorii zachowań społecznych, zaczerpniętych z prac takich autorów, jak m.in. Morton Deutsch, Robert Putnam czy Edmund Wnuk-Lipiński.

This article tries to answer questions concerning sources of social conflicts connected with spatial planning and development, which number is growing in Poland. The example of the planned Milanówek and Grodzisk Mazowiecki ring road in the course of voivodship road 719 illustrates the run of social conflicts, helps to understand their reasons and appraise activities of both conflicted sides on the basis of their effectiveness in mitigating or intensifying problems. Data collected from questionnaires completed by nearly 400 inhabitants of district Grodzisk in July and August 2010 constitutes the justification for presented theses and conclusions. Collected and described results of the survey show not only the attitude of local community towards issue of the ring road but also cast light on the condition of public spirit among residents in Grodzisk Mazowiecki and Milanowek. The whole consideration is based on the wide legal, social and historical contexts, which possess the key role in the processes of formation, escalation and extinguishing of conflicts. The examination of documents and correspondence enables tracking the conflict around road 719 from its beginning, identifying the most important moments and multidimensional appraising of actions conducted by both sides on the basis of quoted social theories taken from writings of i.a. Morton Deutsch, Robert Putnam and Edmund Wnuk-Lipinski.