Nauczyciel kresowy – realizator polityki oświatowej państwa polskiego w województwach północno-wschodnich Rzeczypospolitej w latach 1919-1939

Funkcjonowanie systemu oświatowego w województwach północno-wschodnich w latach 1919-1939 opierało się na działalności nauczycieli, głównie szkół powszechnych. Od ich liczebności i jakości zależało skuteczne oddziaływanie szkoły. Odpowiednie wykształcenie i przygotowanie merytoryczne, cechy indywidualne (zaangażowanie, życzliwość, komunikatywność, empatia) decydowały o skutecznej edukacji, ale też o skutecznej misji politycznej. W publikacji przedstawiono rolę i znaczenie nauczycieli w polityce polonizacji mniejszości narodowych oraz szerzeniu prestiżu i autorytetu państwa polskiego wśród dzieci i młodzieży na ziemiach północno-wschodnich II Rzeczypospolitej.

The functioning of the education system in the north-eastern provinces of Poland between 1919 and 1939 depended on the activities of teachers, mostly those working in primary schools. The effective impact of schooling stemmed from their number and quality. Outcomes of education and advancements of the political mission were determined by their proper education and expertise, but also individual traits such as commitment, kindness, communication skills and empathy. The article presents the significance of teachers in the Polonization policy directed toward national minorities and the spread of prestige and authority of the Polish state among children and youth in the north-eastern territories of the Second Polish Republic.

Функционирование системы образования в северо-восточных воеводствах в 1919-1939 гг. основывалось на деятельности учителей, в основном начальных школ. Эффективное влияние школы зависело от их количества и качества. Соответствующее образование и предметная подготовка, индивидуальные характеристики (целеустремленность, доброта, коммуникабельность, сочувствие) определили эффективное образование, но также и эффективную политическую миссию. В публикации представлена роль и значение учителей в политике полонизации национальных меньшинств и в распространении престижа и авторитета польского государства среди детей и молодежи на северо-восточных территориях Второй Речи Посполитой Польши.