Społeczno-poznawcze determinanty satysfakcji z pracy wyrażanej przez osoby niepełnosprawne

Praca zawodowa osób z niepełnosprawnością jest przedmiotem zainteresowania specjalistów z różnych dziedzin. Dominującą perspektywą badań w tym zakresie pozostaje kwestia organizacyjno-prawnych i społecznych uwarunkowań pomyślnego zatrudnienia. Mniej uwagi poświęca się psychospołecznym komponentom przystosowania do pracy. Jednym z elementów tego przystosowania pozostaje satysfakcja z pracy. Satysfakcja ta oraz jej korelaty, w postaci poczucia samoskuteczności oraz społecznych kompetencji, stały się przedmiotem analiz opisanych w artykule. Badania zrealizowane z udziałem osób z niepełnosprawnością pozwoliły określić poziom satysfakcji z pracy w sposób wielowymiarowy, tj. z uwzględnieniem warunków psychospołecznych i formalno-organizacyjnych, ponadto ustalić, jakim poziomem społecznych kompetencji dysponują badane osoby oraz jak kształtuje się ich samoskuteczność. Stwierdzono ponadto występowanie istotnych zależności między poczuciem samoskuteczości i kompetencjami społecznymi a wybranymi aspektami satysfakcji z pracy, odnoszącymi się do kwestii dostosowania warunków fizycznych do ograniczeń wynikających z niepełnosprawności oraz społecznego funkcjonowania w miejscu pracy.

The professional life of people with disabilities is the object of interest of specialists from different areas. The dominant perspective of research in this field is still connected with the question of organizational, legal and social conditions for successful employment. Less attention is paid to the psychosocial components of work adaptation. One of the elements of such adaptation is job satisfaction. This satisfaction and its correlatives (the sense of self-efficacy and social competence) became the object of the study described in the article. The study, which was carried out with the participation of people with disabilities, allowed to determine the level of job satisfaction in various respects, i.e. allowing for the psychosocial as well as formal and organizational conditions. It also helped to establish the level of social competence among the participants and the development of their self-efficacy. Moreover, the authors found important relations between the sense of self-efficacy and social competence and selected aspects of job satisfaction concerning the question of adjustment of physical conditions to the limitations resulting from disability, and social functioning in the workplace.