STATUS PRAWNY I KOMPETENCJE ORGANÓW NARODOWEGO BANKU POLSKIEGO

Cel pracy: Celem podjętej analizy było przedstawienie stanu obecnego organizacji i działania Narodowego Banku Polskiego oraz postulatów dotyczących zmian, które mogłyby wzmocnić jego pozycję jako instytucji realizującej politykę pieniężną. Materiał i metody: Przedmiot rozważań artykułu zatytułowanego Organizacja i działanie Narodowego Banku Polskiego stanowią akty prawne, które są podstawą organizacji i działania Narodowego Banku Polskiego. Zastosowano metodę dogmatyczno-prawną oraz historyczno-prawną. Wyniki: Rada Polityki Pieniężnej -ustala corocznie założenia polityki pieniężnej i przedkłada je - jedynie do wiadomości - Sejmowi. Ponadto organy tej najważniejszej instytucji finansowej współdziałają w kształtowaniu i prowadzeniu polskiej polityki dewizowej: Zarząd NBP przeprowadza okresową ocenę obiegu pieniężnego i rozliczeń pieniężnych oraz obrotu dewizowego, Rada Polityki Pieniężnej natomiast określa górne granice zobowiązań wynikających z zaciągania przez NBP pożyczek i kredytów w zagranicznych instytucjach bankowych i finansowych, zaś Prezes NBP posiada kompetencję rozstrzygania o udzielaniu indywidualnego zezwolenia dewizowego. Wnioski: Polski bank centralny w ciągu swojej długiej historii stał się bankiem nie tylko niezależnym, ale także spełniającym standardy europejskie, objawiające się chociażby w długości kadencji Prezesa NBP, czy też w przestrzeganych zasadach rachunkowości. Instytucja ta pełni trzy podstawowe role: banku państwa, banku emisyjnego oraz banku banków. W zakresie jego kompetencji leży w szczególności kształtowanie i realizacja polityki pieniężnej, co Narodowy Bank Polski czyni w sposób niezależny. Ponadto prowadzi własną gospodarkę finansową posiadając przywileje finansowe oraz przywilej upadłościowy.