Test podłużnej niezmienności modelu podwójnego czynnika na przykładzie Kwestionariusza poczucia integracji rówieśniczej

W badaniach podłużnych zmiany badanego konstruktu mogą być interpretowane jedynie pod warunkiem spełnienia założenia o podłużnej niezmienności pomiarowej. Celem artykułu jest systematyczne testowanie podłużnej niezmienności pomiarowej modelu podwójnego czynnika z użyciem równań strukturalnych. Badany konstrukt zmierzono Kwestionariuszem poczucia integracji rówieśniczej (PIR) w trzech falach ogólnopolskiego badania szkolnych uwarunkowań efektywności kształcenia (N = 4349). Wyniki wskazują, że PIR jest narzędziem rzetelnym, substancjalnie jednowymiarowym, o strukturze podwójnego czynnika, niezmiennym konfiguralnie, metrycznie i skalarnie, ale nie ściśle. Można więc przyjąć, że w kolejnych falach badania układ czynników, wielkość ładunków czynnikowych i progów nie różnią się znacząco od siebie, ale rzetelność pomiaru jest różna: niższa w klasie 3 niż w klasach 5–6. Artykuł ukazuje także konsekwencje niespełnienia założeń związanych z niezmiennością pomiarową dla wyników analiz statystycznych.

In longitudinal data, changes in constructs over time can only be sensibly interpreted if the measured variables are assumed to be invariant across time. This article uses the empirical example of The Perceived Peer Integration Questionnaire (PPI) and three rounds of the nationwide study on School conditions of education effectiveness (N = 4349) to illustrate the use of structural equation modeling to systematically test the measurement invariance of the bifactor model across time. The results prove that the PPI questionnaire is a reliable tool; it is substantially one-dimensional, with a bifactor structure, a longitudinally invariant measurement: configural, metric and scalar, but not strict. We can therefore assume that even though the factor patterns, size of factor loadings and thresholds do not differ significantly in successive editions of the study, the level of reliability of the measurement cannot be considered invariant over time. A lower level of measurement reliability was recorded for grade 3 than for grades 5 or 6. The article also shows the consequences of ignoring the assumptions relating to longitudinal invariance on the results of the statistical analysis.

http://www.edukacja.ibe.edu.pl/images/numery/2016/2-5-grygiel-test-podluznej-niezmiennosci.pdf