Wpływ Sposobu Przetwarzania Informacji Wzrokowej na Uleganie Złudzeniu Fałszywego Horyzontu i Efektywność Działania Pilotów

Badano wpływ sposobu przetwarzania informacji na uleganie złudzeniu fałszywego horyzontu i efektowność działania pilotów. Założono, że większy wpływ zarówno na percepcję jak i działanie ma wymiar globalne - fragmentaryczne przetwarzanie stymulacji wzrokowej, czyli płytki, sensoryczny poziom przetwarzania stymulacji (bottom-up), niż wymiar zależności - niezależności od pola, który wiąże się z zaangażowaniem głębszych struktur poznawczych (top-down). 66 pilotów wojskowych (wiek M = 32,25, 6,64 nalot M = 1017,6 godzin; 797,6) wykonało profil lotu na symulatorze HYPERION. Efektywność działania określano na podstawie wskaźnika asymetria kursu. Całościowy vs fragmentaryczny styl percepcyjny (ekstensywność - intensywność uwagi) określano za pomocą komputerowych zadań Navona, zaś zależność - niezależność od pola za pomocą zadań Witkina. Globalny styl percepcyjny (przy kontroli fragmentarycznego stylu) okazał się predyktorem efektywności wykonania profilu lotu pod wpływem złudzenia fałszywego horyzontu, który wyjaśnia ok. 6 % wariancji. Allocentryczne ramy odniesienia (środowisko) bardziej oddziaływają na percepcję osób globalnie ujmujących pole widzenia, u których ważną rolę pełni mechanizm orientacyjny uwagi, który sprzyja poszerzeniu zakresu przetwarzania informacji kosztem głębokości przetwarzania (jak w przypadku uwagi ekstensywnej).