SFERA „POMIĘDZY” JAKO RELACJA ISTNIEŃ, WĘZEŁ DRAMATYCZNY ORAZ OŚ UWSPÓLNOTOWIENIA

The problem presented in this article is of significant importance in the philosophical debate on the individual. Its ambiguity and multidimensional character keep provoking new questions. The “between” plane has numerous implications in both the individual sense and the social sense. Approached from the perspective of the constitution of an interpersonal relationship, the plane points to the problem of freedom, responsibility, and reciprocality. Therefore, the aim of these analyses is to answer the question of the status, role and function of “between” in the interpersonal relationship and reference plane. Martin Buber presents “between” in the primal coil of the relationship of beings. Józef Tischner places them in the centre of the philosophy of drama, which always unfolds between a certain I and Thou. Finally, Hanna Arendt complements their analyses with the indication of the importance of community‑forming, which is possible in the public sphere thanks to the idea of “between”. The analysis of the three philosophical perspectives allows to formulate a thesis, in which the “between” plane plays a key role in realizing the specific nature of a relationship, reveals its core but also brings out the subjective I and Thou even more.

Problem badawczy przedstawiony w artykule ma doniosłe znaczenie w filozoficznej debacie o człowieku, a jego niejednoznaczność i wielowymiarowość prowokuje do zadawania coraz to nowych pytań. Sfera „pomiędzy” posiada rozmaite implikacje zarówno w wymiarze indywidualnym, jak i społecznym, a rozpatrywana pod kątem konstytuowania się międzyosobowej relacji odsyła do problemu wolności, odpowiedzialności, wzajemności. Dlatego celem niniejszych analiz staje się próba odpowiedzi na pytanie o status, rolę oraz funkcje, jakie pełni „pomiędzy” w przestrzeni międzyludzkich obcowań i odniesień. Martin Buber ukazuje „pomiędzy” w pierwotnym skręcie relacji istnień, Józef Tischner umiejscawia je w samym centrum filozofii dramatu, który zawsze rozgrywa się między danym Ja i Ty, a Hanna Arendt niejako dopełnia ich analizy pod kątem wagi uwspólnotowienia, jakie dzięki „pomiędzy” może się dokonać w sferze publicznej. Dokonana analiza trzech filozoficznych perspektyw pozwala postawić tezę, że sfera „pomiędzy” odgrywa kluczową rolę w unaocznianiu specyfiki relacji, odsłania w pewien sposób jej rdzeń, ale też prowadzi do jeszcze głębszego wydobycia podmiotowości Ja i Ty.