The Role of "Agents" in the Pcocess of Adaptation of New Workers to the Work Situation

Niniejszy artykuł dotyczy problemów związanych z adaptacją nowych pracowników w zakładzie przemysłowym. Opisany jest w nim proces psychospołeczny, w którym nowy pracownik nawiązuje kontakty ze starszymi pracownikami. W procesie tym bardzo ważną rolę odgrywają tzw. pośrednicy. Są to osoby, które nadzorują i pomagają nowemu pracownikowi w okresie jego adaptacji do sytuacji pracy. Poprzez interakcje z pośrednikami nowy pracownik uczy się nie tylko jak pracować, ale również jak "żyć" w nowym kulturowym otoczeniu. Można wyróżnić dwa podstawowe rodzaje pośredników, tj. pośredników formalnych (wyznaczonych przez zakład pracy do opieki nad nowym pracownikiem) oraz samorzutnych (są to ci pracownicy, którzy z własnej inicjatywy pomagają nowym pracownikom). Pośrednicy samorzutni mogą posiadać jeden z czterech statusów w zależności od autentyczności intencji ich działań wobec nowych pracowników oraz w zależności od tego czy są oni akceptowani przez nowych pracowników. Oto cztery rodzaje tych pośredników, pośrednicy rzekomi - akceptowani, rzekomi - nie akceptowani, autentyczni - akceptowani, autentyczni - nie akceptowani. Statusy pośredników mogą ulec zmianie w czasie w zależności od interpretacji działań pośredników dokonywanych przez nowych pracowników. W artykule opisano proces redefinicji tych statusów opierając się na danych empirycznych, uzyskanych z ukrytej obserwacji uczestniczącej. Opisano także, z jakich pozycji organizacyjnych pochodzą różne rodzaje pośredników oraz opisano proces wstępnego oswajania się pośredników z nowym pracownikiem. Analizując powyższe problemy koncentrowano się głównie na procesach interakcji. Przyjęto za podstawę analiz teoretyczną perspektywę symbolicznego interakcjonizmu oraz tzw. metodologię budowania teorii ugruntowanej.