Kapitał ludzki w ujęciu genderowym - koncepcja teoretyczna

Zarys przedstawionej tu koncepcji autorka przygotowała w ramach projektu Kapitał ludzki i społeczny jako czynniki rozwoju regionu łódzkiego, współfinansowanego ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego

W artykule przedstawiono koncepcję ujmowania i badania kapitału ludzkiego z perspektywy płci kulturowej (gender): (i) zaproponowano, aby mianem podejścia genderowego określać wyłącznie te koncepcje badawcze, w których przyjmuje się, jako wstępne, założenie o fundamentalnym znaczeniu stratyfikacyjnym płci biologicznej we wszystkich społeczeństwach i kulturach oraz o patriarchalnym charakterze kultury tworzącej najstarszą i najszerszą ramę, w której funkcjonowały i funkcjonują społeczeństwa; (ii) zaakcentowano społeczną genezę kapitału ludzkiego, obok jego jednostkowego wymiaru; (iii) wskazano – jako główny czynnik warunkujący proces gromadzenia, wyceniania i inwestowania kapitału ludzkiego – posiadanie podstawowych praw człowieka, czyli praw i wolności osobistych; (iv) zaproponowano uwzględnienie w definicji kapitału ludzkiego (oprócz wykształcenia, praktycznych umiejętności i stanu zdrowia), również tych kategorii, w jakich społeczeństwo określa i różnicuje ludzi konstruując kulturowe koncepcje płci, tj. – cech osobowości człowieka i cech wyglądu; (v) wskazano konieczność postrzegania procesu gromadzenia, wyceniania i inwestowania kapitału ludzkiego w szerokim kontekście zachodzących równolegle i powiązanych ze sobą procesów: trwania/erozji patriarchatu i urzeczywistniania egalitaryzacji, a dokładniej – procesu podmiotowienia kobiet oraz redefinicji miejsca i roli mężczyzn w społeczeństwie wobec końca wyłączności ich statusu podmiotowego. Na zakończenie sformułowano hipotezę o pęknięciu, w społeczeństwie będącym egzemplifikacją „patriarchalnej demokracji”, monolitycznej w modelu patriarchalnym całości: płeć biologiczna (sex) – płeć kulturowa (gender).