Historyczne okoliczności a rzetelność badań

Celem artykułu jest dostarczenie nowych argumentów w dyskusji na temat rzetelności badań (research integrity). Podjęto w nim problem wpływu wydarzeń historycznych na występowanie nierzetelnych praktyk w badaniach międzynarodowych. Perspektywa historyczna dostarcza przykładów, że polityczne czy gospodarcze interesy krajów uczestniczących w międzynarodowych badaniach prowadzić mogą do nierzetelnych praktyk, którym nie da się zaradzić poprzez doskonalenie procedur badawczych czy lepszą współpracę badaczy z różnych krajów. W artykule sformułowano postulat, aby uwaga metodologów nie ograniczała się do identyfikacji źródeł nierzetelnych praktyk w badaniach, gdyż niektórych z tych praktyk nie da się wyeliminować. Bardziej użyteczne okazać się mogą próby zminimalizowania skutków nierzetelnych praktyk i ich wpływu na wnioski z badań.

The article is intended as a contribution to the discussion on research in-tegrity. It deals with the problem of the influence of historical context on the occurrence of unfair practices in international research projects. The historical perspective provides examples that political or economic inter-ests of countries can lead to unfair research practices that cannot be ad-dressed through improvement of research procedures or better collabora-tion between researchers from different countries. The article formulates a postulate that the attention of methodologists should not be limited to identifying the sources of unfair research practices. Not all such practi-ces can be eliminated, therefore the article postulates that more attention should be paid to minimising their impact on research conclusions.