Socioeconomic Dimensions of German Language Proficiency Among Descendants of the Pre-War Population of Masuria: Narratives from Field Research

Artykuł przedstawia sposoby wykorzystywania języka niemieckiego przez potomków przedwojennych mieszkańców Mazur. Seria wywiadów półustrukturyzowanych i nieustrukturyzowanych (ponad 50, z czego 48 zostało przetranskrybowanych) przeprowadzonych w ramach badań terenowych na Mazurach wykazała, że biegłość w języku niemieckim lub przynajmniej przychylniejszy stosunek do języka niemieckiego w porównaniu do ogólnej populacji regionu przekładały się na lepsze szanse społeczno-ekonomiczne po upadku komunizmu w Polsce. Wielu potomków przedwojennych Mazurów wykorzystywało znajomość języka niemieckiego w biznesie, edukacji, tłumaczeniach oraz pracach organizacji pozarządowych, zwiększając swoje szanse adaptacji do nowej, kapitalistycznej gospodarki. Było to szczególnie istotne w latach dziewięćdziesiątych XX i pierwszej dekadzie XXI wieku, kiedy Mazury borykały się z wysoką stopą bezrobocia. Badania terenowe zostały przeprowadzone przy wielokrotnym użyciu metody kuli śnieżnej w parafiach luterańskich, organizacjach mniejszości niemieckiej, regionalnych organizacjach pozarządowych oraz lokalnych społecznościach.

This paper examines the ways of using the German language by descendants of pre-war inhabitants of Masuria. A series of semi-structured and unstructured interviews (over 50, 48 of which were transcribed) conducted during field research throughout Masuria showed that the higher proficiency in German, or at least a less negative attitude towards German compared to the general population of the region, resulted in better socioeconomic chances after the collapse of communism in Poland. Many descendants of pre-war Masurians have used the knowledge of German in education, business, teaching, translation, and NGOs, giving them better chances to adapt to the new, capitalist economy. It was particularly important in the 1990s and 2000s, when Masuria suffered high unemployment rates. The field research was conducted using multiple snowball sampling in Lutheran parishes, German minority organisations and regional NGOs, and local communities.