Philip Rieff’s typology of culture and its applicability to the literary hybridization of the theological ideas of humanity and spiritual progress (a Bulgarian case study)

Philip Rieff’s typology of culture and its applicability to the literary hybridization of the theological ideas of humanity and spiritual progress (a Bulgarian case study)The twentieth century has become in a special way a time of reflection on the theologi­cal roots of human thinking, including thinking in political terms; suffice it to mention such names as Walter Benjamin, Carl Schmitt and Erich Voegelin. One of the thinkers who joined the ongoing disputes was Philip Rieff, who in his book My Life Among the Deathworks (2006), took on the task of a controversial (according to many) revitalization of the Judeo-Christian paradigm. Reflecting on the subject of art works over several centuries, he abstracted typo­logical criteria allowing him to build a dichotomous model of art, as dedicated either to death (the non-Judeo-Christian variety) or to life (the Judeo-Christian variety). The paper attempts to verify his reasoning by reflecting on the theological models of humanity and spiritual progress in Teodora Dimova’s novel The Train to Emmaus (Vlakat za Emaus, 2014). O przydatności typologii Philipa Rieffa w badaniach nad literackimi hybrydyzacjami teologicznych idei człowieczeństwa i duchowego postępu (na jednym przykładzie bułgarskim)Wiek dwudziesty w szczególny sposób stał się czasem refleksji nad teologicznymi korze­niami ludzkiego myślenia, w tym myślenia w kategoriach politycznych; dość wspomnieć choćby nazwiska tak różnych myślicieli jak Walter Benjamin, Carl Schmitt, Erich Voegelin. Jednym z badaczy, który włączył się w toczące się dysputy był Philip Rieff, który w książce My Life Among the Deathworks (2006) podjął trud dyskusyjnej (zdaniem wielu) rewitalizacji paradygmatu judeochrześcijańskiego. Snując rozważania na temat dzieł sztuki na przestrzeni kilku wieków, wyabstrahował kryteria typologiczne, pozwalające budować dychotomiczny model sztuki jako dedykowanej śmierci (wariant antyjudeochrześcijański) lub życiu (wariant judeochrześcijański). Jego sposób rozumowania autorka poddaje próbie weryfikacji w reflek­sji nad teologicznym modelem człowieczeństwa i duchowego postępu w powieści Teodory Dimowej Влакът за Емаус (2014).