Doktryna i polityka w łacińskiej poezji biblijnej śląskich uczniów Filipa Melanchtona

Przedmiotem artykułu są wybrane utwory śląskich uczniów Filipa Melanchtona, studiujących w Wittenberdze w latach 1545–1560: Jacoba Kuchlera z Jeleniej Góry (ok. 1526 – ok. 1572), Joannesa Seckerwitza z Wrocławia (ok. 1529–1583), Thomasa Mawera z Trzebiela (1536–1575), Caspara Pridmanna z Głogowa (1537–1598) i Laurentiusa Fabriciusa z Rud (1539–1577). W artykule zwrócono uwagę na znaczenie doktrynalne i polityczne ich twórczości, która miała stanowić oręż w walce z Kościołem katolickim i jednocześnie szerzyć protestantyzm w tym burzliwym okresie walki wyznaniowej nie tylko na Śląsku, ale właściwie na całym obszarze północnej i środkowej Europy. Do zadań prezentowanych tutaj tekstów należało też promowanie protestanckich doktryn (sola gratia, solus Christus, sola fide, sola Scriptura, predestynacja, ubogi kult, negacja kapłaństwa i celibatu) i rozpowszechnianie ich na terenie cesarstwa, w Rzeczypospolitej, Prusach, Inflantach. The article presents selected works of Philip Melanchthon’s Silesian pupils who studied in Wittenberg during last years of the big Protestant reformer (1545–1560). Some biblical poems of Jacob Kuchler (ca. 1526 – ca. 1572), Joannes Seckerwitz (ca. 1529–1583), Thomas Mawer (1536–1575), Caspar Pridmann (1537–1598), and Laurentius Fabricius (1539–1577) are elaborated. The study seeks to decipher the political and religious function of propaganda of these religious publications, with particular emphasis on their role played in the religious battle against the Catholic Church and for the promotion of several protestant doctrines, including: a doctrine of “justification by grace alone, by Christ alone, through faith alone on the basis of Scripture alone”. Their authors highlighted also the doctrine of predestination, simple and modest religious worship, and questioned the religious significance of the priesthood and the celibacy. This poetry was written not only for Germans, Silesians, but also for the Polish, Prussian and Livonian people.