Astronauci amerykańscy w Toruniu w 1972 roku. „Utajniona wizyta”

The article describes the visit of two astronauts of the Apollo 15 mission in Toruń, D. Scott and A. Worden (19 January 1972). It took place in unusual circumstances, with a lowered diplomatic status and severe restrictionson providing information about it. The course of the visit was reconstructed mainly using the Polish Security Service (Służba Bezpieczeństwa) documents. The Polish Diplomatic Documents helped to explain the reasons for the information blockade applied by the state authorities. Particular attention was paid to the welcome speech of Rector Witold Łukaszewicz (preserved in the files of the Security Service; attached in its entirety to the article).  

Der Beitrag beschreibt den Besuch von zwei Astronauten der Apollo-15-Mission in Thorn, D. Scott und A. Worden (am 19. Januar 1972). Er fand unter ungewöhnlichen Umständen statt, mit einem herabgesetzten diplomatischen Status und unter beträchtlichen Einschränkungen bei der Berichterstattung. Der Verlauf des Besuchs wurde hauptsächlich anhand von Unterlagen des polnischen Staatssicherheitsdienstes rekonstruiert. Mit Hilfe der polnischen diplomatischen Dokumente wurden Gründe für die von den staatlichen Behörden verhängte Informationssperre dargelegt. Besondere Aufmerksamkeit wurde der Begrüßungsansprache des Rektors der Thoruner Universität Witold Łukaszewicz gewidmet (im Aktenbestand des Staatssicherheitsdienstes erhalten; vollständig dem Beitrag beigefügt).

W artykule opisano wizytę Davida Scotta i Alfreda Wordena – dwóch astronautów misji Apollo 15 w Toruniu, 19 stycznia 1972 r. – wydarzenie jak dotychczas słabo znane. Odbyła się ona w niezwykłych okolicznościach, przy obniżonym statusie dyplomatycznym i dużych ograniczeniach w podawaniu informacji o nim w mediach. Rekonstrukcji przebiegu wizyty dokonano głównie na podstawie dokumentów SB. Za pomocą akt opublikowanych w Polskich Dokumentach Dyplomatycznych wyjaśniono zaś przyczyny niskiego statusu wizyty. Szczególną uwagę poświęcono opisowi uroczystości powitalnej oraz spontanicznych reakcji mieszkańców Torunia na obecność gości podczas ich spaceru po starówce. Załączono również krótki biogram rektora Jerzego Łukaszewicza i tekst mowy powitalnej (w zasobach SB) wygłoszonej przez niego oraz komentarz do tego dokumentu.